Peter Singer, de beroemde hoogleraar bio-ethiek aan Princeton University, vindt dat we de wereld moeten verbeteren op een effectievere manier. 'Effective Altruism' heet de beweging die uit het gedachtegoed van Singer is voortgekomen.
Trouw sprak met hem.
Kind redden De krant was aanwezig in Gent waar hij een volle theaterzaal toesprak. "Stel, je loopt door het park en je hoort iets in de vijver plonzen. Je haast je er naartoe en ziet een kind in het water spartelen. Het is aan het verdrinken. Er is niemand anders in de buurt. Zou je in de vijver springen om het kind te redden? Ja, natuurlijk moet ik dat kind redden, zullen de meeste mensen antwoorden. Wie dat kind laat verdrinken, handelt immoreel."
Duurste schoenen Hij voegt toe. "Er is geen risico dat je zelf zult verdrinken. De vijver is ondiep, als volwassene kan je erin staan. Daar ben je van op de hoogte. Maar de reddingsactie brengt wél kosten met zich mee: je hebt je mooiste kleren aan en je duurste schoenen. Nou en?', zullen de meeste mensen zeggen. 'Die kleren en die schoenen doen er niet toe, het gaat hier om een mensenleven!'"
Maar als je dít beaamt, stelt Singer, waarom accepteer je dan dat er in ontwikkelingslanden dagelijks kinderen overlijden zonder dat je ingrijpt, terwijl hun dood met jouw hulp voorkomen had kunnen worden?
Effectief helpen Het is een typische casus van de bijna 70-jarige professor. Met een ijzeren logica komt hij tot radicale conclusies, die je dwingen tot het heroverwegen van je morele keuzes. Als utilist streeft hij naar het minimaliseren van de hoeveelheid ellende in de wereld en het maximaliseren van de hoeveelheid van wat goed is.
Hij vindt het bijvoorbeeld effectiever om arme mensen in ontwikkelingslanden te helpen dan arme mensen in rijke landen. "Als je 100 dollar geeft aan iemand die leeft van één dollar per dag, heb je een betere daad verricht dan wanneer je 100 dollar geeft aan iemand die moet leven van 25 dollar per dag. Het verschil is: de één kan er vier dagen van leven, de ander drie maanden."
Het juiste goede doel Het is daarbij wel van belang om een effectief goed doel te steunen. "Inmiddels zijn er onderzoeken die laten zien dat het ene goede doel meer dan honderd keer effectiever is dan het andere. Als je aan mensen vraagt of ze honderd keer zoveel willen doneren, dan zullen ze nee zeggen. Maar als je ze vraagt of ze met hetzelfde bedrag honderd keer zoveel effect willen genereren, dan willen ze daar best even over nadenken."
In zijn boeken staat de vraag centraal wat 'rijke westerlingen' verplicht zijn te doen voor het verbeteren van de wereld. Mede op basis van dit gedachtegoed is de beweging Effective Altruism ontstaan. Die probeert tijd en geld te genereren voor goede doelen die op basis van onderzoek het meest effectief zijn.