Janina groeide op bij Tsjernobyl: "We hadden appels zo groot als watermeloenen"

Op 26 april 1986 vond de grootste kernramp uit de geschiedenis plaats bij het Russische stadje Tsjernobyl. In een radius van 30 kilometer om de rampplek heen mocht niemand meer wonen. Daarbuiten wel. Janina Scarlet vertelt aan Business Insider hoe het is om op te groeien net buiten het onbewoonbaar verklaarde gebied.

Na de ramp, nu 33 jaar geleden, dwarrelde radioactieve neerslag neer tot een paar honderd kilometer van Tsjernobyl vandaan in het stadje Vinnytsia, waar Janina met haar familie woonde. Ze was drie toen het gebeurde, maar heeft nog steeds last van de gevolgen.

Over die eerste periode na de ontploffing van de kernreactor vertelt ze: "We wisten dat er iets gebeurd was in de kerncentrale van Tsjernobyl, maar in die eerste paar weken werd ons niet verteld hoe erg het was. Ze zeiden dat ze het onder controle hadden en dat er niets aan de hand was. Daardoor ging iedereen gewoon naar buiten, ademden we de frisse lucht in, dronken ongekookt water en aten fruit. En alles was vergiftigd."

Janina en haar familie leefden 9 jaar lang in de fall-out-zone rond Tsjernobyl. Aan alles merkte ze dat het niet gezond was. Ze was lange periodes ziek, ging niet naar school en moest vaak naar het ziekenhuis. "Zelfs een simpele verkoudheid kon mijn immuunsysteem niet aan", vertelt ze. "Ik had vaak een bloedneus die maar niet wilde dichtgaan."

Nu woont Janina in de VS en werkt ze als psycholoog, maar ze heeft nog steeds zware migraine en heeft regelmatig toevallen, waardoor de geen auto mag rijden. Van de eerste maanden na de ramp weet ze enkel nog kleine dingen. "We hadden gigantisch fruit", herinnert ze zich. "De appels waren bijna net zo groot als watermeloenen."

Ook was de natuur mooier dan ooit. "Mijn ouders vertelden me dat het de mooiste lente was die ze ooit hadden meegemaakt. De ramp zorgde kennelijk voor veel meer bloeiende bloemen dan normaal. Helaas was het allemaal giftig." Kinderen die in de buurt van de rampplek woonden hebben meer kans op schildklierkanker en volwassenen die meehielpen met het opruimen van de reactor hebben een verhoogd risico op leukemie.

Janina had gewild dat de overheid de Oekraïners beter had gewaarschuwd. "Ik ken een aantal mensen dat erg jong kanker kreeg en heel snel stierf. Een vriendin van mijn moeder overleed op haar 35ste aan kanker."

Het is onduidelijk hoeveel mensen er precies zijn overleden aan de gevolgen van de kernramp. Officiële cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gaan uit van 4.000 tot 9.000 doden.