Ook warmterecord in januari, grens 1,5 graad nu jaar overschreden

De maand januari is sinds het begin van de metingen nog nooit zo warm verlopen als dit jaar. Het is de achtste maand op rij waarin een wereldwijd warmterecord is verbroken, meldt de Europese klimaatdienst Copernicus. De klimaatexperts becijferen tevens dat de gemiddelde temperatuur op aarde in de afgelopen twaalf maanden meer dan anderhalve graad hoger lag dan voor de industriële tijd: 1,52 graden.

De grens van 1,5 is internationaal belangrijk. In het Klimaatakkoord van Parijs hebben wereldleiders afgesproken dat ze de opwarming van de aarde bij voorkeur daaronder houden, omdat een opwarming van meer dan 1,5 graad veel ingrijpender gevolgen heeft. Op de laatste klimaattop in Dubai werd dit doel nog eens bevestigd en werd eraan toegevoegd dat het nodig is om "weg te bewegen" van fossiele brandstoffen.

In de praktijk wordt de 1,5 graad dus al een jaar overschreden. Daarbij moet wel worden aangetekend dat klimaatwetenschap om langjarige gemiddelden draait en jaarcijfers van jaar tot jaar nog kunnen schommelen.

Broeikasgassen

In januari was het volgens de cijfers van Copernicus zelfs 1,66 graden warmer dan in de tweede helft van de negentiende eeuw. Gemiddeld was het in de eerste maand van dit jaar 13,14 graden. Daarmee werd het vorige record voor januari iets aangescherpt. Dat werd in 2020 gevestigd en lag 0,12 graden lager.

Het is niet geheel verwonderlijk dat de temperaturen op aarde blijven stijgen, want ook de concentratie van broeikasgassen die warmte vasthouden in de atmosfeer vertoont nog altijd een stijgende lijn. "Snelle vermindering van de uitstoot van broeikasgassen is de enige manier om de temperatuurstijgingen te stoppen", zegt adjunct-directeur van Copernicus Samantha Burgess dan ook.

Veranderende omstandigheden

Copernicus maakte eerder bekend dat 2023 het warmste jaar ooit gemeten was. Waarschijnlijk lag de temperatuur niet alleen hoger dan in alle andere jaren uit de meetreeksen, maar ook hoger dan in elke andere periode in de afgelopen 100.000 jaar. Daarmee drijft het klimaat waarin we leven steeds verder af van de omstandigheden waarin de menselijke beschaving zich ontwikkelde, duidde Burgess toen.