Leerkrachten moeten meer tijd krijgen om lessen voor te bereiden en kinderen zouden vanaf hun tweede al spelenderwijs moeten leren. De basisschool zou meer lesuren moeten kunnen geven en op de middelbare scholen moeten meerdere lesniveaus worden aangeboden. Dat stelt PvdA-leider Diederik Samsom voor in het essay 'De nieuwe school', gepubliceerd op onder meer de eigen site van de PvdA.
Hij wil de tweedeling in het onderwijs te lijf. In dat onderwijs ,,investeren we te weinig''. Samsom lanceert het plan samen met Eric van ’t Zelfde. Hij is directeur van de Hugo de Groot-school in Rotterdam-Zuid, die met een aantal van dergelijke maatregelen volgens de PvdA van één van de slechtste tot één van de beste scholen werd. Dat kwam vooral door liefdewerk, maar ,,deze aanpak -gebaseerd op vrijwillige inzet- is op de lange termijn niet houdbaar.''
,,De verheffende waarde van onderwijs is vanzelfsprekend. Maar er is een andere, minstens zo cruciale opdracht voor ons onderwijs: verbinden. School is de plek waar je van jongs af aan zelfvertrouwen ontwikkelt, waar je wordt geaccepteerd en gerespecteerd en waar je andere kinderen ontmoet en leert omgaan met verschil”, aldus het tweetal.
De Inspectie van het Onderwijs concludeerde recent echter dat kinderen niet dezelfde kansen krijgen. Dat komt onder meer doordat hoogopgeleide ouders meer bezig zijn met de opleiding van hun kind. Mogelijk hebben leraren en schoolleiders ook wel vooroordelen en krijgen kinderen van hoogopgeleide ouders ook meer kansen. Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau toonde onlangs aan dat verschillen toenemen, aldus Samsom en Van 't Zelfde.
,,Een nieuwe tweedeling is gaande, eentje die over meer dan inkomen of vermogen gaat. Juist andere vormen van menselijk kapitaal, zoals arbeidsmarktpositie, gezondheid, partnerkeuze en maatschappelijke status raken ongelijk verdeeld. Deze nieuwe kloof groeit in de breedte én in de diepte: de verschillen worden hardnekkiger en dreigen een erfelijk karakter te krijgen. Dat is funest voor de cohesie in de samenleving'', waarschuwen de PvdA-voorman en de schooldirecteur.