Theater na de Dam: 130 voorstellingen sluiten aan op herdenking

AMSTERDAM (ANP) - In 72 plaatsen in ons land zijn zaterdagavond 130 voorstellingen (225 uitvoeringen) te zien in het kader van Theater na de Dam, de jaarlijkse manifestatie in aansluiting op de Dodenherdenking op 4 mei. Daarvan zijn 47 voorstellingen gemaakt met 350 jongeren.

De naam van het fenomeen verwijst naar de herdenking bij het Nationaal Monument in Amsterdam. De geschiedenis van de manifestatie gaat terug tot 2010, toen ze op kleine schaal in de hoofdstad begon. Het initiatief kwam van theatermakers en filosofen Jaïr Stranders en Bo Tarenskeen. Zij wilden aan de orde stellen wat de Tweede Wereldoorlog en herdenken nu voor de samenleving betekenen.

"Voor jongeren is het in deze heftige tijd met sociale media en al die meningen belangrijk om zich via de geschiedenis beter te kunnen verhouden tot het nu", zegt Stranders nu op de site van de organisatoren. De actualiteit, met name in het Midden-Oosten, maakt alles nog gecompliceerder. "De morele opdracht voor eenieder is enerzijds om in de ander, die misschien wel lijnrecht tegenover jouw denkbeelden staat, een mens te blijven zien. En anderzijds tegen de neiging in te gaan om de processen van ontmenselijking, toen en nu, niet te willen zien", aldus Stranders. Volgens hem is "het bijzondere aan een herdenking dat je op die avond juist even uit de waan van de dag stapt".

Uiteenlopende plekken

De voorstellingen zijn divers en op uiteenlopende plekken. Op het terrein van het voormalige doorgangskamp Amersfoort bijvoorbeeld is een aantal keren een uitvoering van jongeren die zich verdiepten in de geschiedenis van het kamp. Zij spraken met nabestaanden van gevangenen en verwerkten hun verhalen met ander materiaal in de voorstelling Toen zij wilden vertellen.

In Concordia in Enschede spelen de jonge medewerkers van de Theatermakerij Verboden te dansen. Ook zij spraken met senioren, bijvoorbeeld over vermaak in tijden waarin niks mag.

Jongerenvoorstelling

In de Boterhal in Hoorn presenteert De Dansonderneming NELLIE een eerbetoon aan de dochter van de Hoornse verzetsstrijders Trien en Bart de Haan. Als 15-jarige bracht Nellie al illegale krantjes rond en na de arrestatie van haar moeder nam ze de zorg op zich voor de onderduikers in haar ouderlijk huis.

In het Drachtster Lyceum is de jongerenvoorstelling De lege plek op de klassenfoto en in Sittard spelen leeftijdsgenoten Goed Fout, over vragen als: Zou je een ander verraden om jezelf te redden? Ben je een slecht mens als je je kop in het zand steekt en je ogen sluit voor geweld?