Von der Leyen, Costa en Kallas krijgen topfuncties EU

N i e u w bericht, meer details in 3e, 4e en 6e alinea

BRUSSEL (ANP) - De regeringsleiders van de Europese Unie willen dat Ursula von der Leyen opnieuw voorzitter van de Europese Commissie wordt, zo zijn ze donderdag overeengekomen. De voormalig Portugese premier António Costa wordt voorzitter van de Europese Raad, waarin de EU-leiders overleggen. De Estse premier Kaja Kallas wordt wat hen betreft de nieuwe EU-buitenlandchef.

Over de drie namen was al langer brede overeenstemming. De christendemocraten van Von der Leyen, de sociaaldemocraten van Costa en de liberalen van Kallas, de drie middenpartijen die traditioneel in de EU de dienst uitmaken, sloten over de verdeling al een voorakkoord. Maar de regeringsleiders hebben nu officieel ingestemd met hun benoeming (Costa) dan wel met hun voordracht (Von der Leyen en Kallas). Het Europees Parlement moet de voordracht van die laatste twee nog goedkeuren.

De leiders deden veel moeite om in ieder geval de Italiaanse premier Giorgia Meloni over te halen zich achter de kandidaten te scharen. Meloni maakte bezwaar, omdat haar uiterst rechtse politieke familie er ondanks verkiezingswinst bekaaid af zou komen. Ze stemde op de EU-top tegen Costa en Kallas, maar onthield zich van stemming over Von der Leyen. Met de Duitse bouwde Meloni de afgelopen tijd zorgvuldig een goede verstandhouding op, zeggen EU-diplomaten. Hongarije stemde tegen Von der Leyen, onthield zich van stemming over Kallas en steunde Costa, aldus een EU-diplomaat.

Ruzie over de benoeming van Costa dreigde de deal vorige week nog bijna te torpederen. De christendemocratische EVP eiste dat een van hen Costa halverwege de vijf jaar zou mogen vervangen. Na fel protest van de sociaaldemocraten bond de EVP in. Het is de bedoeling dat Costa de vijf jaar volmaakt, hebben ze nu afgesproken.

Ook de huidige voorzitter van het Europese Parlement, Roberta Metsola uit Malta, is nagenoeg verzekerd van een volgende termijn. Maar daar is donderdag officieel geen besluit over genomen. Dat is aan het parlement zelf, onderstrepen de leiders uitdrukkelijk.

Het Europees Parlement stemt hoogstwaarschijnlijk op 18 juli over het commissievoorzitterschap van Von der Leyen. Kallas en de andere Eurocommissarissen komen in het najaar aan de beurt, na hoorzittingen.

Over die 25 andere EU-commissarissen, uit elk land een, wordt al druk gesproken en gespeculeerd. Von der Leyen stelt in principe haar eigen team samen, in overleg met de lidstaat die de kandidaat moet leveren.

Italië krijgt, zo verwachten EU-bronnen, een stevige post in de Europese Commissie. Dat zou Meloni hebben bedongen als wisselgeld. De radicaal-rechtse fractie waar zij deel van uitmaakt (ECR), is de liberale fractie na de Europese verkiezingen voorbijgestreefd en voorlopig de derde partij geworden. De ECR heeft in deze ronde geen echte 'topjob' gekregen.