Wat is horrorgif novitsjok, waarmee Russische ex-spion mogelijk is vergiftigd?

Het lijkt erop dat de voormalige spion Sergei Skripal en zijn dochter zijn vergiftigd met novitsjok, een van de dodelijkste chemische wapens die er bestaat. Als dat bevestigd wordt, zou het voor het eerst zijn dat het zenuwgas publiekelijk is ingezet. Novitsjok werd al in de jaren zeventig ontwikkeld als wapen in de Koude Oorlog. Het is een groep zenuwgassen die vijf tot acht keer krachtiger is dan het krachtigste zenuwgas VX. Wie het binnenkrijgt is niet langer in staat om neurotransmitter acetylcholine af te breken, waardoor de spieren ongecontroleerd gaan samentrekken. Uiteindelijk ontstaan ademhalingsproblemen, zenuwschade, verlammings- en verstikkingsverschijnselen en een hartaanval, waarna patiënten sterven. Atropine is een effectief tegengif, maar brengt grote risico's met zich mee.  

Er is slechts één voorbeeld bekend van iemand die in aanraking kwam met het middel. Dat was de wetenschapper Andrei Zheleznyakov. Het gebeurde per ongeluk in 1987 in een laboratorium en, hoewel hij direct een tegengif kreeg, liep het niet goed af. Na tien dagen was hij pas buiten levensgevaar. Hij raakte verlamd, leed permanent pijn, kon zijn armen niet meer bewegen, kreeg levercirrose en epilepsie-aanvallen, kon niet meer lezen en zich niet meer concentreren en raakte uiteindelijk in een zware depressie. Na vijf jaar in het ziekenhuis overleed Zheleznyakov in juli 1992.

Vil Mirzayanov, een chemicus die betrokken was bij de ontwikkeling van het middel, maar spijt kreeg, vertelt: “Novitsjok verlamt slachtoffers. Het geeft je krampen, je kunt er niet door ademen, en bij een voldoende hoge dosis sterf je. Het is een echte marteling, onmogelijk je in te beelden. Zelfs bij lage doses kan de pijn weken blijven duren. Je kunt je de horror niet voorstellen.” Hij noemt het middel een massavernietigingswapen.

Bron(nen): HLN The Independent