Ben je een havik of een duif?

Ben je iemand voor wie bepaalde principes heilig zijn? Dan heb je in tijden van oorlog meer kans om je te gedragen als een havik dan als een duif.

Uit onderzoek blijkt dat de meeste gemeenschappen zoiets hebben als 'heilige voorschriften', principes waarvoor mensen hun leven op het spel zetten. Als zo'n regel wordt geschonden, voelen mensen zich moreel verplicht om vergeldingsmaatregelen te nemen tegen de overtreders - zelfs als de vergelding meer kwaad doet dan goed.

Een Amerikaanse psycholoog, Jeremy Ginges, en een Frans-Amerikaanse antropoloog, Scott Atran, legden aan 50 Amerikaanse studenten een hypothetische crisis voor: een vreemd land heeft 100 US burgers gevangen genomen en ze zullen hen waarschijnlijk doden. De helft van de vrijwilligers werd gevraagd om een militaire reactie op de ontvoering, en de andere helft om een diplomatiek antwoord te overwegen.

Als de studenten te horen kregen dat alle gijzelaars zouden worden gered, hielden ze zich aan de instructie. Maar zodra er maar 1 slachtoffer zou vallen, begonnen de studenten in de 'diplomatieke groep' al aan hun reactie te twijfelen. In de 'militaire groep' twijfelde men niet. Zelfs als er maar 1 overlevende zou zijn, kiezen ze nog voor een militaire actie. Vergelijkbare resultaten werden gevonden met Nigeriaanse en Palestiijnse vrijwilligers.

Mensen hebben kennelijk minder moeite om zware verliezen te dragen in een oorlogssituatie dan als gevolg van diplomatieke onderhandelingen. Waarom? Bij een gijzeling overtreden de gijzelnemers de gouden regel dat je geen onschuldige mensen mag doden. Deze regel was zo sterk voor de deelnemers dat zij zich moreel verplicht voelden om geweld met geweld te beantwoorden, ongeacht de uitkomst.

Hoe relevant deze resultaten zijn voor politieke of militaire leiders staat nog ter discussie. Het is een onderwerp dat Atran en Ginges willen uitdiepen in verder onderzoek.

Bron(nen): New Scientist