De nervus vagus, de 10e hersenzenuw, is de grootste parasympatische zenuw van het autonome zenuwstelsel. Ze vertakt zich over verschillende delen van het lichaam en regelt o.a. de hartslagfrequentie, de darmperistaltiek, de transpiratie, de spraak en ze houdt het strottenhoofd open voor de ademhaling. Door het stimuleren van de nervus vagus kunnen zelfs vrouwen met een dwarslaesie een
orgasme krijgen.
In een recente pilotstudie werden 14 vrouwen met fibromyalgie onderzocht, die niet voldoende reageerden op behandelingen met niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAIDs), tricyclische antidepressiva en anti-epileptica. Fibromyalgie is een chronisch pijnsyndroom gekenmerkt door pijn en stijfheid in verschillende spieren en gewrichten. De vrouwen kregen een elektrode geïmplanteerd die de nervus vagus stimuleert. Daarna werd gedurende 2 weken de intensiteit van de zenuwstimulatie verhoogd tot de hoogste toelaatbare dosis bereikt werd.
De vrouwen hadden last van dezelfde bijwerkingen als bij de behandeling van epilepsie en depressies met nervus vagus stimulatie optreedt: stemveranderingen, nekpijn, misselijkheid, kortademigheid, droge mond en vermoeidheid. Maar het therapeutische effect maakte veel goed: 5 van de 14 vrouwen rapporteerden een significante vooruitgang qua pijn, algemeen welbevinden en lichamelijk functioneren. Twee vrouwen voldeden zelfs niet meer aan de diagnostische criteria voor fibromyalgia. Na 8 maanden werd bij 7 vrouwen een significante verbetering geconstateerd. Het is maar een kleine studie en een verbetering bij 50% van de patiënten lijkt misschien niet veel, maar het ging hier wel om vrouwen die uitbehandeld waren met de klassieke middelen. Bovendien hebben vrouwen met fibromyalgie ook vaak minder zin in seks en orgasmeproblemen. Door het gebruik van antidepressiva wordt dat alleen maar erger. Het stimuleren van de nervus vagus kan ook op dat gebied soelaas bieden, maar dat moet nog verder worden onderzocht.