De vogels waren onrustig vlak voor aardbeving: voelen dieren ramp eerder aankomen dan mensen?

We kennen allemaal beelden uit films waarin soms hele kuddes dieren op de vlucht slaan, omdat ze het onheil voelen naderen. Er zijn nu ook filmpjes opgedoken van vogels die extreem onrustig waren vlak voor de aardbeving in Turkije en Syrië. Maar kan dat wel?

Op beelden is te zien hoe kraaien en kauwen onrustig rondfladderen nog voor de aardbeving plaatsvindt. Onduidelijk is of de video's echt zijn of bijvoorbeeld van een eerder moment dateren waarop de vogels van iets schrokken.

Tegelijkertijd: het idee is niet nieuw. Er is zelfs veel onderzoek naar gedaan. Dieren zouden de trillingen in de lucht of in de aarde eerder kunnen aanvoelen dan mensen met hun technologie.

Zo concludeerden onderzoekers van het Max Planck Instituut in 2020 dat vooral honden gevoelig zijn voor trillingen. Nog voordat seismische apparatuur een aardbeving in Italië zag aankomen, vertoonden de dieren tot wel drie kwartier lang 'hyperactief gedrag', schrijft de Volkskrant. Volgens de onderzoekers zouden honden tot wel 12 uur voor mensen een aardbeving voelen aankomen.

Maar er zijn meer voorbeelden. Zo sloegen duizenden vogels op de vlucht, een kwartier voor een aardbeving in Oklahoma in 2016 en zagen inwoners in de Chinese stad Haicheng vlak voor een aardbeving in 1975 slangen en ratten uit hun nesten komen, wat ongebruikelijk is in de winter. Zelfs in Groningen zeggen mensen dat hun honden en koeien onrustig worden vlak voor een aardbeving.

Toch: bewijs is er niet. Läslo Evers, hoogleraar seismo-akoestiek aan de TU Delft, zegt daar in de Volkskrant over: "De wetenschapper in mij wil weten welk fysisch of chemisch mechanisme daaraan ten grondslag ligt. Ik heb er geen enkele verklaring voor. Het zou een grote doorbraak zijn als de wetenschap erin slaagt dat bloot te leggen."

Bron(nen): De Volkskrant