We zetten de Aarde zwaar onder druk met onze manier van leven. En het een leidt tot het ander: als dominosteentjes zorgt instabiliteit op het ene gebied tot problemen ergens anders. Wetenschappers hebben nu acht voorwaarden beschreven waar een 'veilige' planeet aan moet voldoen. De aarde faalt op bijna alle onderdelen.
In eerdere studies is vooral gekeken naar omslagpunten. Zo is een gemiddelde temperatuurstijging van 1,5 graad zo'n tipping point dat grote gevolgen heeft. Hoewel dat een heel praktische manier is om naar de staat van de planeet te kijken, houdt het geen rekening met de toegankelijkheid - of het gebrek eraan - van noodzakelijke bronnen.
Onrechtvaardige verdelingEen groot internationaal onderzoeksteam, dat haar bevindingen in Nature publiceerde, heeft daarom ook eerlijkheid en rechtvaardigheid meegenomen bij de beoordeling van de acht voorwaarden voor een veilige planeet. Dan blijkt dat we op zeven gebieden falen.
Door ons eigen toedoen is het slecht gesteld met ons klimaat, de biosfeer, de watercyclus, de atmosfeer en de voedingscyclus. Maar houd je ook rekening met rechtvaardigheid dan scoren we bijvoorbeeld eveneens te laag op het gebied van aerosolen. Schadelijke stoffen in de lucht vormen een gevaar voor de gezondheid van miljoenen mensen op de wereld, "waarbij kwetsbare groepen onevenredig hard worden getroffen, terwijl ze het minste vervuilen", aldus de onderzoekers.
TransformatieHet idee van 'veilige grenzen voor de planeet' is voor het eerst onderzocht in 2009 door een deel van dezelfde onderzoekers die de nieuwste analyse uitvoerden, zoals klimaatwetenschapper Johan Rockström van het Potsdam-instituut voor klimaatimpactonderzoek.
Destijds werd er nog niet gekeken naar rechtvaardigheid. Nu wel, denk daarbij bijvoorbeeld aan toegang tot water, voedsel, energie, gezondheid en een schone omgeving. Daarmee is de situatie bepaald niet verbeterd. Het geüpdatete rapport schetst een somber beeld. "De wetenschap toont duidelijk aan dat we het risico lopen op destabilisatie van de hele planeet", aldus Rockström tegen ABC News.
Honderden miljoenen mensen lopen volgens het rapport gevaar. En niet alleen omdat de aarde opwarmt, maar bijvoorbeeld ook door fosfor en stikstof die in de natuur belanden en daar grote schade aanrichten, doordat de visstand instort of de drinkwaterkwaliteit verslechtert. "Niets minder dan een wereldwijde transformatie van álle voorwaarden voor een veilige planeet is nodig om het welzijn van mensen te waarborgen", klinkt het.
Bron(nen): Science Alert