Een team van Amerikaanse onderzoekers is erin geslaagd om het
geheugen van muizen te activeren door middel van lichtimpulsen. Dit herstel zou wel eens het bewijs kunnen zijn dat geheugenverlies niet betekent dat herinneringen verdwijnen, maar alleen ontoegankelijk worden. Dit biedt hoop voor duizenden patiënten die lijden aan amnesie, d.w.z. het geheel of gedeeltelijk verlies van het geheugen. Met deze nieuwe inzichten in het mechanisme van het geheugenverlies kunnen wellicht op korte termijn nieuwe behandelingen worden ontwikkeld. Dit voortschrijdend inzicht is des te belangrijker omdat wetenschappers al vele jaren debatteren over het hoe en waarom van deze pathologie. Sommigen zijn van mening dat amnesie die gerelateerd is aan stress of aan ziekten van het type Alzheimer wordt veroorzaakt door irreversibele schade aan specifieke cellen. Anderen beweren daarentegen dat de toegang tot het geheugen het probleem is. De eerste groep is in de meerderheid, maar met deze nieuwe onderzoeksresultaten, die gepubliceerd werden in het tijdschrift , worden de aanhangers van de tweede theorie voorzien van nieuwe argumenten. Sinds lange tijd vermoeden deze laatsten dat er in de hersenen een neuraal netwerk bestaat, dat geactiveerd wordt tijdens de vorming van een herinnering en dat zou leiden tot fysische of chemische veranderingen, engrammen genaamd. Deze engrammen zouden de synapsen sensibiliseren die de boodschap overbrengen tussen neuronen. Om hun theorie te bevestigen hebben de onderzoekers een groep muizen geïnjecteerd met eiwitten die de vorming van herinneringen blokkeren. Vervolgens werd deze groep in een kooi geplaatst en kregen ze stroomstoten toegediend. Zelfs na meerdere stroomstoten reageerden de muizen niet. In een andere kooi werden muizen die de injecties niet gekregen hadden bang, wat er op wijst dat zij een herinnering hadden aan die traumatische ervaring. Daarna reactiveerden de onderzoekers het consolidatieproces van de synapsen door lichtimpulsen toe te dienen aan de muizen met geheugenverlies. Resultaat: hun geheugen herstelde volledig. Zelfs als ze in een andere kooi geplaatst werden, waren ze verlamd van angst. Voor professor Tonegawa Susumi, hoofdauteur van de studie, die in 1987 de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde won, leert de ervaring dat bij sommige vormen van geheugenverlies de herinnering aan het verleden misschien niet gewist is, maar toevallig 'onbereikbaar'. 'Dit onderzoek werpt een verrassend licht op de aard van het geheugen en zal toekomstig onderzoek naar de biologie van het geheugen en het klinisch herstel stimuleren,' zei hij.