Waarom je niet gelukkiger wordt van meer geld of een verre vakantie

Sommigen mensen denken: als dit of dat gebeurt, word ik pas echt gelukkig. Daarom blijven ze streven naar meer: meer geld, meer mooie ervaringen, meer status of meer liefde. Het punt is dat we zo niet in elkaar zitten. maakt geld gelukkig? Evolutionair gezien is het veel lonender om snel terug te keren naar je oude geluksniveau. En dat doen we dus ook, legt professor Michael Verlick van de Universiteit van Tilburg uit bij HLN.

Als in vroeger tijden iets gebeurde wat gunstig was voor onze overleving, moesten we daar niet te lang bij stil blijven staan: voor je het weet word je verrast door gevaar. “Het laatste wat onze genen willen, is dat we op onze lauweren rusten na een goeie zet", aldus Verlick. "Het gevolg is dat we extreem snel wennen aan verbeterde omstandigheden. We denken: als ik verander van job, zal ik gelukkiger zijn. Of: van deze deugddoende vakantie ga ik lang nagenieten. Maar in realiteit duurt dat gelukzalige gevoel minder lang dan verwacht. Dat heet hedonische adaptatie.”

“Hoeveel goeie zaken ons ook overkomen, we wennen er supersnel aan en blijven altijd naar het volgende streven. We blijven altijd op onze honger zitten. Zo blijven we chronisch onverzadigd en ontevreden met ons leven.”

Verlamd of de lotto winnen

Maakt geld gelukkig? De wetenschapper noemt een interessant voorbeeld. “In de jaren 70 vergeleken onderzoekers twee groepen met elkaar: mensen die zopas de lotto hadden gewonnen en mensen die na een ongeval voor de rest van hun leven in een rolstoel zaten. De eerste weken waren de lottowinnaars euforisch. De mensen die verlamd waren, gingen door een diepe, persoonlijke crisis. Maar sneller dan verwacht wenden de twee groepen aan hun situatie en keerden ze terug naar het geluksniveau van voor het voorval.”

“Daaraan zie je trouwens dat de hedonische adaptatie ook een silver lining heeft. We wennen ook snel aan negatieve zaken.”

Tip tegen stress

Mocht je daar toch in blijven hangen, dan heeft Verlick een tip: "Je kan jezelf bevrijden van langgerekte negatieve emoties. Stel: je bent onderweg naar een belangrijke afspraak. Je bent mooi op tijd, tot je onverwachts in de file staat. Vaak volgt er dan een stroom aan negatieve gedachten. ‘Waarom moet dit vandaag gebeuren? Waarom overkomt dit mij altijd?’ Zulke negatieve gedachten versterken je stressreactie, waardoor je in een negatieve spiraal terechtkomt.”

“De oplossing is simpel: je moet stoppen met die stressreactie te versterken. Volgens de neurowetenschap blijft zo’n reactie amper 90 seconden nazinderen, als je hem niet voedt met paniekerige gedachten. Daarna heeft je lichaam alle stresshormonen zoals cortisol en adrenaline weggewerkt.”

Wat is Hedonistische adaptatie: maakt geld gelukkig?

Hedonistische adaptatie, ook wel bekend als gewenning aan geluk, is het fenomeen dat we snel wennen aan nieuwe, positieve ervaringen. Dit betekent dat de initiële geluksboost die we ervaren van een nieuwe baan, een nieuwe auto of een nieuwe relatie, na verloop van tijd afneemt. We raken gewend aan de nieuwe situatie en het wordt ons nieuwe 'normaal'.

Er zijn twee belangrijke factoren die bijdragen aan hedonistische adaptatie:

1. Gewenning: We raken snel gewend aan nieuwe stimuli, waardoor ze minder opwindend en plezierig worden. Dit geldt voor zowel positieve als negatieve stimuli.

2. Vergelijking: We vergelijken onze huidige situatie vaak met onze vorige situatie of met de situatie van anderen. Dit kan leiden tot gevoelens van ontevredenheid, zelfs als we objectief gezien beter af zijn dan voorheen.

Hedonistische adaptatie kan negatieve gevolgen hebben voor ons geluksniveau. We kunnen voortdurend op zoek gaan naar nieuwe ervaringen om ons geluksgevoel te verhogen, wat kan leiden tot impulsiviteit en onrust. We kunnen ook ontevreden worden met onze huidige situatie, zelfs als deze objectief gezien goed is.

Er zijn echter ook positieve kanten aan hedonistische adaptatie. Het helpt ons om te resiliëren tegen negatieve gebeurtenissen. We kunnen na een tegenslag sneller terugkeren naar ons normale geluksniveau.

Tips om te dealen met hedonistische adaptatie:

• Geniet van het moment: Probeer te focussen op het hier en nu en de kleine dingen in het leven te waarderen.
• Stel realistische verwachtingen: Wees niet te optimistisch over de impact van nieuwe ervaringen op je geluk.
• Wees dankbaar: Maak een lijst van de dingen waar je dankbaar voor bent. Dit helpt je om te focussen op de positieve aspecten van je leven.
• Investeer in ervaringen: Materiële zaken zorgen vaak voor kortstondig geluk. Investeren in ervaringen, zoals reizen of tijd doorbrengen met dierbaren, kan langduriger geluk opleveren.
• Doe aan doelen stellen: Stel doelen voor jezelf en werk hier stapsgewijs naartoe. Het behalen van doelen kan een gevoel van voldoening geven.

Lees ook

Het verband tussen geld en geluk in één simpele grafiek

De wetenschap over geld en geluk: het effect is veel kleiner dan je denkt