Iedereen kent wel het placebo-effect: De positieve verwachting dat je zal genezen doet je ook daadwerkelijk genezen. Het nocebo-effect blijkt nog sterker te werken en is het omgekeerde - mensen verwachten het allerergste en voelen zich daardoor ook slechter. Dit blijkt uit verschillende onderzoeken. Wie naar de dokter gaat, hoopt beter te worden. Maar de dokter kan ons door zijn woordkeuze juist zieker doen voelen dan we in werkelijkheid zijn. Stel dat een patiënt bij een
arts komt met een knieprobleem en de arts gebruikt de
woorden 'slecht nieuws' en 'versleten', en bij het voorschrijven van een medicijn begint hij over bijwerkingen die maagklachten veroorzaken. Er is dan grote kans dat de zorgen van de patiënt bevestigd worden en dat hij ook maagklachten zal ervaren. Kortom, negatieve woorden hebben voelbare negatieve effecten. Zelfs bij placebo-studies ontwikkelen proefpersonen klachten waar van tevoren voor gewaarschuwd is. Gelukkig kan dit slechte nieuws in positieve zin worden gebruikt. Want een arts die positieve woorden gebruikt als 'dat is heel normaal op jouw leeftijd' of 'met dit medicijn ben je snel weer de oude', een empathische dokter dus, bereikt een positief effect. De Britse arts Porter die onlangs geïnterviewd werd op de BBC-radi0: "Het is belangrijk voor dokters om te tonen dat ze erg begaan zijn met de patiënt en hun klachten serieus nemen. Bij het voorschrijven van medicatie is het cruciaal dat de positieve effecten worden uitgelicht. Eventuele bijwerkingen mogen in geen geval te fel worden benadrukt, zodat ze niet bedreigend overkomen." Hoogleraar in de geneeskunde Ted Kaptchuck (Harvard University) valt hem bij: "Elk woord telt, elke oogopslag heeft invloed. We mogen deze mogelijkheid niet onbenut laten. Het is geen extra last voor dokters om empathie te tonen, maar het kan voor de patiënt wel een groot verschil betekenen."