Het is gevaarlijk om je onversneden mening te verkondigen op straat in Rusland. Er geldt een militaire censuur, waarbij je het woord 'oorlog' zelfs niet in de mond mag nemen. Gebruik je het woord toch, dan riskeer je een jarenlange celstraf. Hoe komen we alsnog te weten wat er leeft onder de Russische bevolking?
Russische opiniepeilingen laten geen accuraat beeld meer zien. Online zoekopdrachten geven echter een veel beter beeld van de vragen, opinies en drijfveren die spelen sinds de invasie in Oekraïne. Daarom besloot de naar Letland uitgeweken Russische nieuwssite
The Insider om een data-analyse uit te voeren met behulp door de zoektermen op de populaire Russische zoekmachine Yandex op een rij te zetten. Ongeveer 64 procent van alle Russische internetgebruikers gebruikt deze zoekmachine. Naar welke informatie zijn de Russen de afgelopen anderhalf jaar op zoek?
Geweren en molotovcocktails
Ook al is de term 'oorlog' verboden, ze zoeken online er wel vaak op. De officiële term 'speciale militaire operatie' of varianten daarvan zijn veel minder populair. Ook zochten Russen sinds de invasie in februari 2022 veel meer op geweren, luchtbuksen, munitie en pistolen. Vlak na de inval was er een grote piek in interesse naar het maken van molotovcocktails – zelfgemaakte brandbommen.
Sinds het begin van dit jaar lijken steeds meer Russen genoeg te hebben van Poetin en zijn beleid. De zoekterm 'wanneer zijn de verkiezingen?' nam de afgelopen maanden een vlucht. Opvallend genoeg zijn vooral Russen uit de grensregio's naar deze informatie op zoek.
Angst
De onderzoekers zien geen beweging in zoekopdrachten die te maken hebben met depressie, verdriet of stress, maar de termen in de categorie 'angst' schoten wel omhoog. Russische psychiaters uitten eerder al hun zorg over een toename aan patiënten die kampen met paniek- en angstaanvallen. Dit blijkt ook uit het zoekgedrag. Russen zoeken naar informatie over jodiumpillen als bescherming tegen radioactieve straling en willen meer te weten komen over schuilkelders.