Waarom blijft hoofdhaar doorgroeien, maar stopt schaamhaar en lichaamshaar?

donderdag, 27 maart 2025 om 10:31

Haar kan krullend, steil, dik, dun, bruin, zwart, blond of kastanjebruin zijn. Het kan lang of kort zijn, pluizig of weelderig. Terwijl de enorme diversiteit in onze genen en omgevingen het een no-brainer maakt dat haar zo varieert, is het minder logisch dat al deze haartypes aanwezig kunnen zijn op één enkel lichaam. Je kunt stijl hoofdhaar hebben en krullend schaamhaar.

Wat bepaalt al die variatie in ons haar?

We hebben twee soorten haar, zegt dermatoloog Elizabeth Houshmand tegen Popsci.

Vellusharen bedekken bijna ons hele lichaam, maar zijn niet gemakkelijk te zien. Het is het slecht zichtbare dons. Ons hoofd-, borst-, oksel- en schaamhaar bestaat uit terminale haren. Deze zijn dikker en donkerder.

Maar niet alle terminale haren zijn hetzelfde. Het haar op ons hoofd kan bijvoorbeeld veel langer groeien dan dat op de rest van ons lichaam. Om te begrijpen waarom, moeten we diep in onze huid duiken.

Waarom blijft hoofdhaar doorgroeien, maar stopt lichaamshaar?

De reden dat hoofdhaar blijft doorgroeien terwijl lichaamshaar dat niet doet, zit hem in de groeicyclus van het haar. Elk haartype op je lichaam heeft zijn eigen cyclus met drie fases:

Anagene fase (groeifase) Dit is de periode waarin het haar actief groeit.
Katagene fase (overgangsfase) Het haar stopt met groeien en bereidt zich voor op uitval.
Telogene fase (rustfase) Het haar valt uit en maakt plaats voor een nieuwe haar.

Hoofdhaar: een marathonloper

Op je hoofd kan de groeifase wel 2 tot 7 jaar duren. Daardoor hebben haren op je hoofd alle tijd om lang te worden. Hoe lang je haar kan worden, hangt dus af van hoelang je groeifase duurt.

Lichaamshaar: een sprinter Haren op je armen, benen, oksels en in je schaamstreek hebben een veel kortere groeifase, vaak maar een paar maanden. Daarna vallen ze uit en worden ze vervangen. Daarom worden ze niet langer dan een paar centimeter.

Elke haar op ons lichaam ontspruit uit een follikel in de dermis van onze huid. Elke follikel groeit in een regelmatige cyclus. Deze bestaat uit een groeifase die anageen wordt genoemd, een regressiefase (catageen), een rustfase (telogeen) en uitvallen (exogeen).

Maar ons terminale lichaamshaar is niet gewoon kort hoofdhaar. Het verschilt in textuur en vaak ook in kleur. Variatie in textuur komt doordat onze haarzakjes (waar iedere haar uit groeit) verschillend reageren op hormonale invloeden, maar ook door omgevingsfactoren zoals onze kleding en levensstijl.

Kleurvariatie wordt veroorzaakt door een hormoon dat melanine heet. Dit komt vrij uit melanocyten, hetzelfde celtype dat huidpigment aanmaakt. Deze melanine kleurt ook ons haar. Er zijn twee soorten haarmelanine: pheomelanine, dat blond en rood haar produceert, en eumelanine, dat donkerder haar produceert. De balans tussen deze soorten melanine wordt geregeld door meer dan 100 genen. Hoe de haarkleur varieert in verschillende lichaamsregio's hangt af van hoe deze genen tot expressie komen. De activiteit van melanocyten neemt ook toe met de leeftijd. Dit is de reden waarom baby's en peuters met een bos blond haar op volwassen leeftijd een bruine kleur kunnen krijgen.

Lichaamshaar en kaalheid

Ouderdom verandert niet alleen de haarkleur. Zoals veel mannen (en sommige vrouwen) heel goed weten, kan de dikte van het haar afnemen naarmate je ouder wordt.Maar kale mannen kunnen nog steeds dik lichaamshaar behouden. Dit komt door de omzetting van testosteron naarmate we ouder worden. Een enzym genaamd 5-alpha reductase verandert het hormoon in dihydrotestosteron. Dit hormoon doet haarzakjes krimpen en zorgt ervoor dat ze dunnere, fijnere haren produceren.