Ooit waren de rechten van mensen uiterst beperkt. Zeker de rechten van tegenstanders. Gedurende honderden jaren werden in de landen rond de Middellandse Zee en in het Midden-Oosten mensen die het te bont hadden gemaakt gekruisigd. Vaak met nog wat extra's. Bloederige martelingen als afgesneden genitaliën, uitgerukte tongen en uitgestoken ogen konden voorafgaan aan de kruisiging zelf, schrijft
Ruben van Wingerden, docent Nieuwe Testament aan de universiteit van Tilburg in een overzichtsboek over kruisigingen. De Bijbelverhalen vertellen dat
Jezus die straf kreeg omdat hij geen Romeins burger was. Dat is juist. Kruisiging was allereerst bestemd voor slaven en daarnaast voor vijanden van het rijk. Voor Romeinen was de kans dat zij door dit lot werden getroffen gering. Een Romeins burger aan het kruis slaan was iets ongehoords.
Hoewel kruisiging dus heel vaak voorkwam, constateert van Wingerden dat uit geen van de soms zeer gedetailleerde beschrijvingen duidelijk wordt hoe een kruisiging precies verliep. Werd het kruis op de grond klaar gelegd en werd het slachtoffer er daar op genageld? Of werd het kruis eerst opgezet en werd men er daarna aan vastgetimmerd? Werden armen en benen vastgezet of alleen de benen? Hoe constateerde men dat het slachtoffer dood was? En hoelang liet men het slachtoffer nog hangen nadat de dood was ingetreden?
De doodsteek die een Romeinse honderdman Jezus in de zij toebrengt was niet ongebruikelijk. Je ging van een kruisiging dood door uitputting en soms ook door bloedverlies. De dood stelde men waarschijnlijk vast door speren in het lichaam te steken. Soms werd de dood ook bespoedigd door met een zwaard de zijkant van het lichaam open te snijden. Dat kon soms dagen duren.
Voorbereiding:
- De veroordeelde werd gegeseld, wat al een pijnlijke en vernederende ervaring was.
- Het kruis werd gemaakt van twee houten balken: een verticale paal (stipes) en een horizontale balk (patibulum). Soms droeg de veroordeelde zelf de patibulum naar de plaats van executie.
- De plaats van executie was vaak een openbare plek, zoals een heuvel of langs een drukke weg, om een maximaal afschrikwekkend effect te creëren.
Kruisiging:
- De handen en voeten van de veroordeelde werden met spijkers aan het kruis vastgetimmerd. Soms werden de polsen of enkels doorboord.
- Het kruis werd vervolgens rechtop gezet.
- De benen van de veroordeelde konden worden gebogen en aan het kruis vastgemaakt.
- Om de pijn te verergeren, kon de voetenbank onder de voeten van de veroordeelde worden weggeslagen, waardoor hij zijn eigen lichaamsgewicht moest dragen met zijn gepiercte handen.
Dood:
- De dood trad doorgaans in na enkele uren tot dagen, door een combinatie van uitputting, verstikking, shock en pijn.
- De exacte doodsoorzaak kon variëren, afhankelijk van factoren zoals de positie van de spijkers, het weer en de lichamelijke conditie van de veroordeelde.
- Om de dood te bespoedigen, konden de benen van de veroordeelde worden gebroken.
- Na de dood werd het lichaam soms van het kruis gehaald en begraven, maar in andere gevallen bleef het lichaam hangen als voedsel voor aasgieren en honden.