Kans op kanker door pesticiden mogelijk veel groter dan gedacht

Bestrijdingsmiddelen zijn mogelijk veel kankerverwekkender dan gedacht, omdat een verkeerde rekenmethode wordt gebruikt. Dat ontdekte Zembla. 

In de uitzending slaat hoogleraar Milieubiologie Geert de Snoo van de Universiteit Leiden alarm over deze rekenmethode die bepaalt of bestrijdingsmiddelen wel of niet worden toegestaan. De aanpak leidt tot een ernstige onderschatting van kankerverwekkende effecten, wat De Snoo bestempelt als "slechte wetenschap" en "slechte statistiek".

De Snoo, een gerenommeerde expert met een indrukwekkende staat van dienst, roept op tot een volledige herbeoordeling van alle toegelaten bestrijdingsmiddelen. Zijn oproep vindt weerklank bij andere vooraanstaande deskundigen en zelfs in juridische kringen.

Het probleem draait om de keuze tussen eenzijdige en tweezijdige statistische tests bij de beoordeling van bestrijdingsmiddelen. De eenzijdige test kijkt alleen naar een toename van kanker bij proefdieren. Een tweezijdige test onderzoekt zowel toe- als afname van de ziekte. Deze statistische test wordt gebruikt om bijvoorbeeld de effectiviteit van medicijnen te onderzoeken.

De Snoo benadrukt dat het gebruik van tweezijdige tests voor pesticiden "nergens op slaat", aangezien bestrijdingsmiddelen geen genezende werking hebben. Hij pleit voor eenzijdige tests, die volgens hem veel preciezer zijn in het detecteren van kankerverwekkende effecten. Tweezijdige tests maskeren kankerverwekkende effecten, waardoor gevaarlijke bestrijdingsmiddelen onterecht kunnen worden toegelaten, iets waar de pesticidenindustrie uiteraard van profiteert. 

Een concreet voorbeeld is de toelating van glyfosaat door de Nederlandse bestrijdingsmiddelenautoriteit Ctgb. Zembla ontdekte dat hierbij de tweezijdige test werd gebruikt, wat leidde tot de conclusie dat glyfosaat niet kankerverwekkend is.

De Duitse toxicoloog Peter Clausing onderzocht het toelatingsrapport van glyfosaat en vond dat bij vier proefdierstudies statistisch significante verbanden met kanker worden gevonden bij gebruik van de eenzijdige test. Deze effecten verdwijnen echter bij gebruik van de tweezijdige test.

Het probleem beperkt zich niet tot glyfosaat. Tweezijdig testen is al decennialang de standaardmethode voor het toetsen van alle pesticiden op kankerverwekkendheid. Dit baart experts zoals De Snoo en emeritus-hoogleraar toxicologie Martin van den Berg grote zorgen. Deze onthulling werpt een schaduw over de veiligheid van landbouwchemicaliën en stelt de integriteit van het huidige toelatingsproces ter discussie. Het roept dringende vragen op over de bescherming van de volksgezondheid en het milieu tegen potentieel gevaarlijke bestrijdingsmiddelen.