Klaar voor de neuro-oorlog?

Soldaten die harder vechten door hersenstimulatie of een 'pijnstraal' als wapen. Militaire toepassingen van de neurowetenschappen komen er aan en roepen ethische vragen op.

De snelle vooruitgang in onze mogelijkheden om de hersenactiviteit te registreren en om het brein te beïnvloeden met stimulerende middelen, zou de oorlogsvoering drastisch kunnen veranderen. Onderzoekers moeten zich ervan bewust zijn dat hun werk niet alleen medische maar ook gevaarlijke toepassingen kan krijgen, zeggen de experts. Als we de hersenen en het menselijk gedrag beter begrijpen, wijst dat ook de weg naar nieuwe wapens.

Een rapport, geschreven door experts in de neurowetenschappen, internationale veiligheid, psychologie en ethiek, onderscheidt 2 soorten militaire neuro-toepassingen: het opdrijven van de prestaties van soldaten en het neerhalen van de (prestaties van de) vijand.

Wat betreft het opdrijven van prestaties, wijst het rapport op 'neurale interfacetechologie'. Die laat toe om machines, zoals onbemande vliegtuigen, via een implantaat in het hoofd van een operator op de grond te besturen door middel van gedachten. Er is ook vooruitgang voor wat betreft het 'scannen' van de hersenen, zodat gezocht kan worden naar rekruten met bepaalde hersenkenmerken. Zo is er voor één opdracht misschien iemand nodig die goed is in het nemen van beslissingen onder stress en voor een andere iemand die goed kan speuren naar onopvallende doelwitten in een complexe omgeving. De scanner pikt er de juiste persoon uit. Verder vindt ook veel onderzoek plaats naar geneesmiddelen die de alertheid, de aandacht en het geheugen van militair personeel te velde verbeteren, volgens het rapport.

Dit leidt tot een vervaging van de grens tussen geest en machine. Als we op het punt komen waar we een heel gesofisticeerde machine controleren met onze gedachten en de machine begaat een oorlogsmisdaad, wie is daar dan verantwoordelijk voor: de mens of de machine?

Het rapport bekijkt ook potentiële op de neurowetenschappen gebaseerde wapens, in het bijzonder vooruitgang in de neurofarmacologie, die het gemakkelijker maken om chemische wapens te ontwikkelen en om ze op een gerichte manier toe te dienen. Sommige wapens zijn al in ontwikkeling, zoals een straalwapen met 'millimetergolven' (een soort microgolven), dat hevige pijn opwekt als de straal de huid raakt.

Bron(nen): De Standaard