‘Mensen zijn minder bereid toxisch leiderschap te aanvaarden’

Dat Matthijs van Nieuwkerk een robuuste stijl van leidinggeven had was al jaren bekend. Sterker: hij heeft het er zelf wel eens over gehad. En lange kraaide geen haan naar giftige managers. Maar nu wel.

'We zien vandaag niet meer toxisch leiderschap dan vroeger', zegt Bart Wille, professor bedrijfspsychologie aan de UGent en de financieel-economische krant De Tijd. 'Maar er is wel een groeiend bewustzijn. Mensen uit de omgeving van een toxische leider zijn minder bereid dat als normaal te beschouwen en het erbij te nemen. De tijdgeest is aan het verschuiven.'

Volgens Wille is dat het gevolg van een bredere maatschappelijke evolutie, waarvan de wortels in de financiële crisis van 2008 liggen. Wangedrag van topmanagers leidde toen de wereldwijde financiële crisis. Later volgden verhalen over seksueel misbruik door machtige figuren als de Amerikaanse producent Harvey Weinstein.

'Dat soort wijdverspreide voorbeelden van ontspoord gedrag hebben geleid tot een maatschappelijke tegenbeweging, die heel traag op gang is gekomen, maar nu moeilijk te keren is', zegt Wille. 'Uit onderzoek blijkt dat we voorlopig nog niet meer ethisch leiderschap zien dan vroeger, maar dit soort verhalen stemt hoopvol.'

'Sommige personen hebben enkele persoonlijkheidseigenschappen die hen vatbaarder maken voor toxisch gedrag. Ze hebben een bepaalde gevoeligheid voor aandacht, staan graag in het centrum van de belangstelling. Dat zijn niet per se verkeerde eigenschappen, maar ze vormen wel een soort kwetsbaarheid.'

Dat het programma er beter van werd, gelooft de professor niet. 'Een programma als DWDD moet het hebben van creativiteit en innovatie. Die mechanismen komen het best tot hun recht in een omgeving waar veel vertrouwen is en waar mensen zich veilig voelen', zegt hij. 'Het is een misvatting dat hard leiderschap nodig is om resultaten te halen.'

Bron(nen): De Tijd