Dat er een verband bestaat tussen luchtverontreiniging en longkanker was al lang duidelijk. De vraag was alleen: hoe dan?
In de klassieke opvatting is het simpel. Verontreinigde lucht zit vol kleine stofdeeltjes die het DNA van bepaalde cellen in ons lichaam aantasten en voor mutaties in de genetische code zorgen. Stapelt een cel te veel mutaties op, dan ontwikkelt ze zich tot een kankercel. Maar schrijft De Morgen, die theorie klopt vermoedelijk niet.
Nieuw onderzoek dat afgelopen weekend werd voorgesteld in Parijs heeft mogelijk wel de juiste verklaring gevonden. En die zet, volgens onderzoeker Charles Swanton, onze kennis over de groei van kankers op zijn kop. Mutaties alleen blijken niet de enige schuldige.
“Iedereen ontwikkelt zulke mutaties in zijn lichaam, dat maakt nu eenmaal deel uit van het verouderingsproces. Maar ons onderzoek toont aan dat je nog een tweede stap nodig hebt in het proces: een ontstekingsreactie die ervoor zorgt dat die de gemuteerde cellen als het ware geactiveerd worden.”
En dat is precies wat er gebeurt als we fijnstofdeeltjes inademen. In het jargon: PM2.5, wat betekent dat de deeltjes niet groter zijn dan 2,5 micron, ongeveer een dertigste van de dikte van een hoofdhaar. Die deeltjes zijn overal te vinden, voornamelijk als gevolg van allerhande verbrandingsmotoren: in de industrie, maar ook in het verkeer. Wanneer mensen ze inademen, ontstaan kleine ontstekingen die de gemuteerde cellen in ons lichaam wakker maken. Zoals er ook een vlam nodig is om gas te doen ontbranden.
Dat fijnstof vooral voor de ontsteking zorgt en niet voor de mutatie, is niet noodzakelijk goed nieuws. Het betekent dat chronische blootstelling aan fijnstof anders ongevaarlijke mutaties tot kankercellen laat ontwikkelen.
De vinding verklaart mogelijk ook longkanker bij niet rokers.
"Het mechanisme dat we hebben geïdentificeerd, zou ons uiteindelijk kunnen helpen betere manieren te vinden om longkanker te voorkomen en te behandelen bij nooit-rokers. Als we kunnen voorkomen dat cellen groeien als reactie op luchtvervuiling, kunnen we het risico op longkanker verkleinen.”