Waarom mensen in complottheorieën geloven

De maanlanding was fake, UFO's bestaan en eigenlijk regeert een groep reptielen de wereld, grote aantallen mensen geloven in de vreemdste complottheorieën. Maar hoe komen ze erbij? Het antwoord is simpel: mensen hebben het gevoel dat ze de controle kwijt zijn over hun leven. Complottheorieën steken vooral de kop op in tijden van angst en onzekerheid dus na natuurrampen, terreuraanvallen of financiële crises. Als mensen geen controle hebben over de situatie proberen ze er toch betekenis aan te geven en te begrijpen wat er is gebeurd. ''Dit zingeven leidt er toe dat ze verbanden leggen die er in werkelijkheid helemaal niet zijn,'' zegt professor sociale en organisatiepsychologie aan de VU, Jan-Willem van Prooijen. Het omgekeerde geldt ook, ontdekte hij. ''Als je mensen een gevoel van controle geeft, zijn ze minder geneigd in complottheorieën te geloven en zijn ze minder wantrouwig tegenover de overheid.'' Uit zijn onderzoek bleek daarnaast dat mensen die in één complottheorie geloven ook vaak positief staan tegenover andere samenzweringsverhalen. Het is heel moeilijk om mensen van complottheorieën af te brengen. Dat het helpt om ze een gevoel van controle te geven, is daarom een bevinding die wereldwijd nuttig kan zijn. ''Er zijn ongetwijfeld culturele variabelen van invloed, maar de essentie van samenzweringstheorieën is universeel. Mensen hebben de natuurlijke neiging om wantrouwig te zijn tegenover groepen met macht, die potentieel vijandig zijn'', aldus de professor.

Bron(nen): Time