Studie verklaart waarom we zo bang zijn voor clowns

donderdag, 31 oktober 2024 om 12:53

Heb je het niet zo op clowns? Je bent niet de enige. Coulrofobie, ofwel de angst voor clowns, komt veel voor. Niet voor niets heeft menige horrorfilm er eentje in de hoofdrol.

Om te achterhalen waar die angst vandaan komt, lieten onderzoekers bijna duizend mensen tussen de 18 en 77 jaar een vragenlijst invullen over de angst voor clowns. Meer dan de helft van de respondenten (53,5 procent) gaf aan op zijn minst enigszins bang te zijn voor clowns, waarbij 5 procent zei dat ze "extreem bang" waren.

Interessant genoeg is dit percentage van extreme angst voor clowns iets hoger dan dat voor veel andere fobieën, zoals dieren (3,8 procent), bloed/injecties/verwondingen (3,0 procent), hoogtes (2,8 procent), stilstaand water of weersverschijnselen (2,3 procent), afgesloten ruimtes (2,2 procent), en vliegen (1,3 procent).

Vrouwen banger

De onderzoekers ontdekten ook dat vrouwen banger zijn voor clowns dan mannen. De reden voor dit verschil is niet duidelijk, maar het sluit aan bij bevindingen over andere fobieën zoals de angst voor slangen en spinnen. Daarnaast stelden ze vast dat coulrofobie afneemt met de leeftijd, wat opnieuw overeenkomt met onderzoek naar andere angsten.

Een vervolgvragenlijst werd gegeven aan de 53,5 procent die minstens enige mate van clownangst had. Deze nieuwe set vragen had betrekking op acht plausibele verklaringen voor de oorsprong van deze angst:

Een ongemakkelijk of onheilspellend gevoel vanwege de schmink van clowns, die hen er niet helemaal menselijk uit laat zien. Een vergelijkbare reactie wordt soms gezien bij poppen of etalagepoppen.
De overdreven gezichtskenmerken van clowns stralen een direct gevoel van dreiging uit.
Clownschmink verbergt emotionele signalen en creëert onzekerheid.
De kleur van clownschmink doet denken aan de dood, infectie of bloed, en roept walging of vermijding op.
Het onvoorspelbare gedrag van clowns maakt ons ongemakkelijk.
Angst voor clowns is aangeleerd van familieleden.
Negatieve weergaven van clowns in populaire cultuur.
Een angstaanjagende ervaring met een clown.

Intrigerend genoeg bleek de laatste verklaring, namelijk een enge persoonlijke ervaring met een clown, het minst overeen te komen. Dit geeft aan dat levenservaringen alleen niet voldoende verklaren waarom mensen bang voor clowns zijn. Negatieve weergaven van clowns in de populaire cultuur bleken daarentegen een veel sterkere bijdrage te leveren aan coulrofobie.

Dit is begrijpelijk aangezien enkele van de bekendste clowns in boeken en films ontworpen zijn om eng te zijn – zoals Pennywise, de griezelige clown uit Stephen Kings roman It uit 1986.

Toch zijn sommige mensen ook bang voor Ronald McDonald, de mascotte van de fastfoodketen, terwijl hij niet bedoeld is om angst aan te jagen. Dit suggereert dat er iets fundamentelers is aan het uiterlijk van clowns dat mensen bang maakt.

Emotionele signalen

Dat blijken de verborgen emotionele signalen te zijn, wat suggereert dat voor veel mensen de angst voor clowns voortkomt uit het onvermogen om hun gezichtsuitdrukkingen door hun schmink heen te zien. We kunnen hun echte gezichten niet zien en daardoor hun emotionele intenties niet inschatten.

We weten bijvoorbeeld niet of de wenkbrauwen van een clown gefronst zijn, wat op boosheid zou duiden. Het onvermogen om te weten wat een clown denkt of wat hij als volgende stap zou kunnen doen, maakt sommigen van ons nerveus als we in hun buurt zijn.

Bron: Science Alert