CPB: iedereen compenseren voor hoge inflatie lukt niet

Het gaat het kabinet waarschijnlijk niet lukken om iedereen te compenseren voor de enorme stijgingen van de energierekeningen en brandstofprijzen. En dat lijkt ook niet nodig, zegt het Centraal Planbureau (CPB). Mede door de oorlog in Oekraïne zakt de koopkracht dit jaar waarschijnlijk het sterkst in decennia. Maar hoeveel je de hoge inflatie precies voelt in je portemonnee kan sterk van persoon tot persoon verschillen.

Heb je een vast of variabel energiecontract? Is je huis goed of slecht geïsoleerd? En moet je dagelijks veel of weinig met de auto rijden? "De ramingen van de inflatie verhullen, meer dan anders, de grote verschillen die huishoudens ervaren rond kostenstijgingen", stelt het CPB er zelf over in zijn nieuwe rapport met economische voorspellingen. Ook is de oorlog in Oekraïne nog niet voorbij. Mocht de gastoevoer uit Rusland beperkt worden, dan zal dit vrijwel zeker grote gevolgen hebben.

Het CPB heeft al die onzekerheid ondervangen door meerdere scenario's op te stellen. In het zwaarste onderzochte scenario zakt de koopkracht dit jaar met gemiddeld 3,4 procent. "Maar daarvoor zijn we uitgegaan van de prijzen op de gas en oliemarkt van net na de inval van Oekraïne. Wat er bijvoorbeeld gisteren en eergisteren is gebeurd, zit daar nog niet bij", geeft CPB-directeur Pieter Hasekamp aan.

Er zijn volgens hem nog veel somberder scenario's denkbaar. Bijvoorbeeld als de wereldhandel ook flinke klappen zou krijgen als gevolg van het conflict. In zo'n geval zouden de prijsstijgingen en daarmee ook het koopkrachtverlies nog veel groter kunnen uitpakken. Vooralsnog is het niettemin de prognose dat de inflatie nog langere tijd redelijk hoog zal blijven, maar op een gegeven moment wel weer omlaag gaat. Wanneer wordt gekeken naar de gehele huidige kabinetsperiode dan zou de koopkracht nog steeds licht in de plus uit kunnen komen, en voor gepensioneerden stabiel blijven.

Hasekamp zegt dat hij zich nu wel zorgen maakt over mensen met lagere inkomens. Over hoe het kabinet mensen die in de knel dreigen te komen het beste zou kunnen helpen, laat het CPB zich evenwel niet uit. Wel geeft Hasekamp aan dat een generieke reparatie stuit op begrotingsbezwaren. De prijsstijgingen liggen vooral buiten Nederland en al dat geld dat we extra aan bijvoorbeeld gas kwijt zijn, lekt dus weg het land uit. Als het kabinet wel iedereen zou willen compenseren zou de rekening volgens het CPB doorgeschoven worden naar volgende generaties, of er zou een lastenverzwaring tegenover moeten staan.