Kansengelijkheid is niet de oplossing: "Hoe gelijker de ratrace, hoe pijnlijker het verlies"

Van links tot rechts hebben politici de mond vol van kansengelijkheid. Als je maar allemaal dezelfde kansen krijgt, wordt de taart vanzelf eerlijker verdeeld, is de gedachte. Maar zo werkt het niet, betoogt een filosoof in Trouw. Het gaat niet om gelijke kansen, maar om gelijke uitkomsten.

Jurriën Hamer, filosoof, jurist, en auteur van Waarom schurken pech hebben en helden geluk legt in Trouw haarscherp uit, hoe het wel zit. "Met het omarmen van ‘kansengelijkheid’ als hoogste ideaal tonen politici zich kinderen van de meritocratie: het idee dat je een eerlijke kans zélf moet grijpen, en dat als je dat niet doet het je eigen schuld is," schrijft hij.

Hamer benadrukt dat je geluk kunt hebben met je genen, je ouders of wat je overkomt in het leven. "Sommige mensen worden beroofd en durven niet meer alleen de straat op. Sommige mensen ontmoeten een mecenas die hun carrière vooruithelpt." 

Het gaat volgens de filosoof dan ook veel meer over uitkomsten dan over kansen. "Over de solidariteit tussen mensen die hun kansen verzilveren, en de mensen die dat niet lukt."

"Als je de wereld werkelijk eerlijk zou willen maken, is een andere filosofie van rechtvaardigheid nodig. Een die ons heilige vermogen om zelf kansen te grijpen relativeert. Een die herverdeling niet ziet als een inbreuk op terecht verworven welvaart, maar als een morele vanzelfsprekendheid. Als een logisch antwoord op de onuitroeibare ongelijkheid in iedere samenleving."

"De meritocratische ratrace heeft lang genoeg geduurd. Laten we niet proberen de ratrace iets eerlijker te maken, zodat we als even gespierde ratjes aan de start staan. Een ratrace met eerlijke kansen is nog steeds een ratrace. Dan rijst de vraag nog steeds: als je evenveel kans had als die ander, waarom is het jou dan niet gelukt? Waar moet jij je schuldig over voelen? Hoe gelijker de ratrace, hoe pijnlijker het verlies."

Bron(nen): Trouw