Meer kaasspeciaalzaken en bakkers, minder groentewinkels

Het aantal voedselspeciaalzaken in Nederland is de afgelopen tien jaar toegenomen. Er zijn vooral meer kaaswinkels en winkels voor buitenlandse voedingsmiddelen bijgekomen, volgens cijfers van de Kamer van Koophandel (KVK). Groentewinkels en slagers hebben het juist moeilijk.

Het aantal kaasspeciaalzaken nam tussen 2014 en 2024 met 37 procent toe tot 732 vestigingen. In de provincies Friesland (plus 88 procent) en Noord-Brabant (plus 57 procent) was de toename van kaaswinkels het grootst. Noord-Holland heeft de grootste kaaswinkeldichtheid: daar zijn iets meer dan 5 kaaswinkels per 10.000 inwoners.

In de coronaperiode kwamen er vooral veel kaaszaken bij en die groei heeft doorgezet, signaleert de KVK. "Door de beperkingen in de horeca, zochten consumenten naar alternatieven om thuis van culinaire hoogstandjes te genieten", zegt Patricia Hoogstraaten, directeur van de brancheorganisatie Vakcentrum voor zelfstandige retailondernemers.

Groentewinkels en slagers

In totaal kwamen er 394 voedselspeciaalzaken bij in de afgelopen tien jaar, een toename van 2,4 procent. Naast meer kaaswinkels zijn er ook 135 winkels bijgekomen die zich specialiseren in buitenlandse voedingsmiddelen (plus 20 procent) en 206 extra bakkers (plus 16 procent).

In tien jaar tijd verdwenen er daarentegen een hoop groentewinkels en slagers. Zo daalde het aantal winkels gespecialiseerd in aardappelen, groenten en fruit van 1229 in 2014 tot 947 dit jaar. Het aantal slagers nam in die periode af met 228 tot 2136 winkels, meldt de KVK. Die winkels hebben last van het feit dat de consument vaker kiest voor gemak en alle boodschappen bij één winkel doet, laat een woordvoerder van het Vakcentrum weten. Ook het gebrek aan opvolging speelt een rol.

Tegelijkertijd neemt het aantal supermarkten flink toe en groeit ook het aanbod van deze winkels, meldt de KVK. Speciaalzaken en supermarkten hebben een "bijzondere relatie", aldus Hoogstraaten. Zo vormen supermarkten een bedreiging voor het marktaandeel van speciaalzaken, zegt zij. Tegelijkertijd trekken supermarkten ook klanten naar een winkelgebied, wat weer gunstig is voor delicatessenzaken.