Pim Fortuyn, Pieter Omtzigt, Matt Herben, Nicolien van Vroonhoven

Het NSC (Nieuw Sociaal Contract) was net als de Lijst Pim Fortuyn een partij rond een mens. Bij de LPF rond Pim, bij NSC rond Pieter. Daar houden de overeenkomsten niet op. Bij beide partijen hadden fractie en bewindslieden niet veel meer gemeen dan dat ze bewondering hadden/hebben voor Pim/Pieter.

De LPF begon al meteen zonder het boegbeeld, omdat Fortuyn kort voor de verkiezingen in mei 2002 werd doodgeschoten door een man die tegen bont is. Bij de LPF was de chaos dus niet toe te rekenen aan de betreurde leider.

NSC moet het sinds vrijdag doen zonder Pieter. Hij bezweek onder de druk van de taak die hij zichzelf had opgelegd.

Maar vanaf afgelopen vrijdag zijn er duidelijke overeenkomsten. De man waar de partij om draaide, is er niet meer. Dit is dus ook het enige gezamenlijke punt waar de fractie om verdwenen: alle 19 huidige fractieleden hadden zich aangemeld voor de kandidatenlijst omdat ze geloofden in Pieter.

Dus wat nu? Dat weten we nog niet. Wat we wel weten is hoe het bij de LPF ging. Daar werd in alle hectiek van de plotselinge macht Matt Herben tot politiek leider benoemd. Herben was voorlichter en journalist en moest grote ego's in de fractie, zoals dat van Elsevier-coryfee Ferry Hogendijk, bij elkaar zien te houden. Het lukt maar even. Na de eerste crisis in de fractie werd Herben afgezet en kwam Harry Wijnschenk aan de macht. Hij was uitgever van bladen als 'Motorolie' en"Horloge Magazine". En hij was – anders dan Herben – brutaal en ordinair.

Het duurde drie maanden en toen werd Herben weer teruggehaald door de verdeelde fractie, waarvan sommige leden zich intussen hadden afgescheiden.

Het mocht niet meer baten: met name de VVD had genoeg van de chaos en liet het eerste kabinet-Balkenende vallen.

Nicolien van Vroonhoven heeft nu de positie die Matt Herben had. Zij is de leider van een partij die zijn echte leider kwijt is. De vraag is hoeveel gezag ze heeft in de ontdane fractie. De fractieleden hebben hun baan opgezegd en zijn in de kamer gaan zitten vanwege Pieter, niet vanwege Nicolien. De vraag is hoelang ze in staat is hen als een eenheid te laten opereren.

Herben had die een tijdje net voldoende gezag om de ruziënde fractie in toom te houden. Maar na drie maanden was het op met dat gezag en was het einde van de regeringsdeelname van de LPF een kwestie van weken.