'Rabobank heeft boeren in financiële problemen gebracht door gevaarlijke leningen te verstrekken'

Twaalf boeren hebben een rechtszaak aangespannen tegen de Rabobank. De voormalige Boerenleenbank verstrekte hen torenhoge leningen voor de bouw van nieuwe stallen, terwijl bij de bankiers bekend was dat er strengere milieuregels aan zaten te komen. De melkveehouders eisen nu compensatie. Daarover schrijft het Algemeen Dagblad.

De bank, die traditioneel het boerenbelang hoog in het vaandel heeft staan, had zijn klanten moeten waarschuwen voor de risico's van de nieuwbouw van stallen. De adviseurs van de bank wisten immers van de komst van nieuwe fosfaat- en mestregels, terwijl de boeren daar niet van op de hoogte waren.

FosfaatrechtenBegin 2015 konden boeren door afschaffing van het melkquotum veel meer koeien houden. Daardoor groeide de veestapel explosief. De extra uitstoot van fosfaat leidde tot de invoering van het fosfaatrechtenstelsel. De overheid gaf boeren fosfaatrechten op basis van het aantal koeien op 2 juli 2015. Op die datum hadden veel boeren echter wél een heel dure stal in aanbouw, maar nog niet zo veel koeien. Gevolg is dat ze die dus ook niet meer mochten aanschaffen. Daardoor zijn zo'n 800 boeren in financiële problemen gekomen.

Zorgplicht"Deze veehouders zijn hardwerkende, kleine ondernemers’’, zegt advocaat Olivier van Hardenbroek in het AD. "Zij gingen af op hun adviseurs, waarvan de Rabobank een hele belangrijke was. De bank heeft een zorgplicht en had de boeren moeten waarschuwen dat uitbreiding niet zonder risico was.’’

Voormalig Rabo-topman Ruud Huirne zei in 2017 bij een deskundigenbijeenkomst in de Eerste Kamer: "Iedereen wist dat de fosfaat, de mestverwerking, een issue was." Volgens de topman was ‘al tien jaar bekend dat er iets zou gebeuren’.

SlachtoffersDe familie Zeinstra uit de Flevopolder is een van de slachtoffers. "Uitbreiding werd van alle kanten gestimuleerd: door de banken, door de zuivelsector," begint Anno Zeinstra. "Een lening krijgen voor de nieuwe stal was geen enkel probleem. Ongelooflijk hoe snel dat ging. Achteraf nemen we dat de Rabobank erg kwalijk. Zij hebben later toegegeven dat ze wel wisten dat er nieuwe regels in de lucht hingen om de melkveehouderij te begrenzen. Daar hebben ze ons niet op gewezen. Dus hebben ze hun zorgplicht verzaakt.’’

De Zeinstra's stappen samen met elf collega's naar de rechter. Niet gemakkelijk voor Anno, die vijftien jaar in het bestuur van de lokale Rabobank zat en net als veel boeren groot vertrouwen had in de bank.

Leningen afschrijvenGroenLinks is het met de boeren eens en wil dat de Rabobank leningen afschrijft. "De Rabobank heeft heel veel geld aan de sector verdiend’’, aldus GL-Kamerlid Bart Snels. "Nog altijd staat ruim 25 miljard euro aan leningen bij deze bank uit, ofwel 85 procent van de markt, terwijl we allemaal al heel lang weten dat deze vorm van intensieve landbouw en veeteelt niet houdbaar is.’’