Risico op bankrun: 'We zijn te afhankelijk van bancair betaalstelsel'

Wie heeft er tegenwoordig nog cash geld bij zich? Het gros van de betalingen worden met de smartphone of pinpas afgehandeld. En hier schuilt een gevaar in, waarschuwt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en onderzoeksjournalist Thomas Bollen van Follow the Money.

Door de verschuiving van contant geld naar digitaal betalen, ontstaat een groeiende afhankelijkheid van banken. Ze worden steeds belangrijker in onze samenleving en kunnen niet meer 'normaal' failliet gaan, zoals andere marktpartijen, legt Bollen uit. “De bevolking is te afhankelijk geworden van het bancaire stelsel voor betalen en sparen”, zegt hij in de BNR-podcast 100% Europa.

Banken kunnen onverantwoorde risico's nemen, omdat de overheid garant staat als het fout gaat. En daaraan ontlenen ze een groot deel van hun winstgevendheid, zegt Bollen. “Ze willen dat privilege niet verliezen. Daarom zitten ze niet te wachten op een groeiend belang van een digitale vorm van contant geld, de digitale euro.” Niet voor niets is de bancaire lobby één van de sterkste ter wereld. “De standpunten van Europese banken zijn heel goed afgestemd, zagen we uit brieven van die banken.”

Op korte termijn brengt het op grote schaal omwisselen van bankgeld naar veilig digitaal geld de nodige risico's met zich mee, waarschuwt Bollen. “Als dat massaal gebeurt, kan dat tot een bankrun leiden. Dat is een gevolg van ons huidige stelsel: we zijn afhankelijk van banken en als die in één keer hun financiering verliezen, moeten ze die ergens anders aantrekken. Dat kan op korte termijn tot instabiliteit bij die banken leiden, wat weer kan leiden tot financiële instabiliteit in het algemeen.”