Al dertig jaar wordt er gepraat over het invoeren van rekeningrijden, maar de overstap naar 'betalen naar gebruik' lijkt er over een jaar of zeven toch echt te komen. Er zijn nog wel een aantal hobbels te nemen, zoals het verzinnen van een nette manier om de gereden kilometers bij te houden.
Het kabinet stimuleert elektrisch rijden om het verbruik van fossiele brandstoffen aan banden te leggen. Nadeel hiervan is wel dat de schatkist de komende jaren veel minder gespekt gaat worden met accijnzen op benzine en diesel. Het kabinet is er dus op gebrand om rekeningrijden zo snel mogelijk in te voeren, het liefst al in 2027 of 2028. Maar hoe registreer je van elke auto de gereden kilometers?
Teller terugdraaienDe goedkoopste manier is extreem fraudegevoelig; duurdere manieren maken mogelijk inbreuk op de privacy, stellen deskundigen in een rapport. Als de kilometerstand jaarlijks via de RDW aan de staat wordt doorgegeven, bijvoorbeeld na een apk-keuring bij een bandenwissel of verkoop, zoals nu ook al gebeurt, dan zal de verleiding om te frauderen bij een deel van de voertuigbezitters groot zijn.
In 2030 heeft ongeveer 96 procent van het totale wagenpark een digitale teller. Een zogenaamde 'mileage-blocker' kan na installatie in de auto de kilometerstand manipuleren met behulp van een smartphone-app. Ook het terugdraaien van een digitale teller behoort tot de mogelijkheden met apparatuur die enkele honderden euro's kost. Het gebruik van beide apparaten is moeilijk te achterhalen.
Privacy vs. fraudegevoeligheidZeker als het tarief naar 15 cent per kilometer gaat, en 40 procent van de autobezitters meer dan 2000 euro per jaar aan kilometerheffing moeten gaan betalen, zal de schatkist vanwege fraude honderden miljoenen euro's mislopen, denken de onderzoekers.
Optie twee is de verplichte inbouw van apparatuur in elke auto die de kilomters bijhoudt en doorgeeft, met of zonder GPS-verbinding. Het kost naar schatting 100 euro per auto om dit te installeren, een investering van 890 miljoen euro voor alle personenauto's die nu in Nederland zijn geregistreerd. Het is hierbij niet duidelijk hoe de privacy kan worden gegarandeerd.
Optie één kan naar verwachting al in 2028 worden geïmplementeerd, bij optie twee is het de vraag of 2030 kan worden gehaald. Hoe dan ook, de invoering is sowieso nog lang niet geregeld. Er moet nog een wetsvoorstel komen, met een hierop volgende inspraakronde. Dan moet de wet nog door de Tweede en de Eerste Kamer. Eventuele samenwerking met andere partijen moet nog worden afgestemd op elkaar. Al met al een hele kluif.