Schok na onthulling in gaswinning-enquête: “Als je denkt dat het al heel erg is, wordt het nóg erger”

De parlementaire enquête over de gaswinning van de NAM in Groningen gaat alweer de tiende dag in. Op dag negen schokte oud-topambtenaar Jos de Groot de commissie door te melden dat de kraan verder dichtgedraaid had kunnen worden na de recordbeving van 2012 in Huizinge.

Oud-minister Henk Kamp riep jarenlang dat het gas moest blijven stromen, omdat anders de leveringszekerheid in gevaar zou komen. Dit blijkt totale nonsens. “Iedere keer als je denkt dat het al heel erg is, wordt het nóg erger", zegt oud-secretaris van het Groninger Gasberaad Susan Top aan de tafel bij Noord Vandaag.

Voorgelogen“Ik vind vooral het feit dat leveringszekerheid niet het uiteindelijke argument was, maar gewoon de staatskas, ontluisterend. Dat betekent dat we al die tijd glashard zijn voorgelogen. Ik hoor het Kamp nog zeggen, tegen ons, maar ook tegen de Tweede Kamer”, vertelt Top.

“Hij zei 'het kan niet lager vanwege de leveringszekerheid'. En vandaag horen we dat daar wel degelijk ruimte was om de productie te verlagen, al in 2013. Hij heeft dat nog twee jaar volgehouden. En dat het nu onder ede en vrij achteloos gezegd wordt...ik verslikte me wel even in de koffie.”

Kamp is niet meer actief in de politiek. Het is onduidelijk of hij juridisch aangepakt kan worden. “Maar er zijn nog steeds een aantal spelers actief en ik kan me voorstellen dat er voor hen wel consequenties aanzitten. Kamp wilde 40 miljard kuub, maar dat werd 42,5, dat is een kabinetsbesluit geweest. Daar heeft ook onze huidige premier bijgezeten. Dat zijn dingen die wel verder uitgezocht moeten worden. Als Mark Rutte na dit alles kan blijven zitten, is er weinig hoop”, aldus Top.

Risico's genegeerd De gedachtegang na de beving in Huizinge was dat 'het kwaad al was geschied', volgens De Groot. “Dat is helemaal hilarisch toch? Het begon toen pas net en de risico's lagen er ook dat het erger zou worden. De bevingen zouden veel vaker en veel sterker kunnen zijn. Ik kan er bijna fysiek een beetje onpasselijk van worden, zo erg is het”, legt Top uit.

Ook oud-minister Maxime Verhagen werd donderdag verhoord. Hij had uiteraard weinig actieve herinneringen aan de gesprekken en de besluitvorming. “Hij zou de kas met 400 miljoen euro hebben gespekt, maar hij kon het zich niet herinneren.”