Depressies hebben soms lichamelijke oorzaak: verstoord immuunsysteem leidt tot psychische klachten

Psychische klachten die een fysieke oorzaak hebben, het is een omstreden tak van de medische wetenschap. Toch is er steeds meer bewijs dat bijvoorbeeld een depressie veroorzaakt wordt door een verstoorde werking van het immuunsysteem. Daarover schrijft De Volkskrant.

DepressiefHoogleraar medische immunologie Hemmo Drexhage van het Erasmus MC doet al bijna dertig jaar onderzoek naar de link tussen ernstige psychische klachten en een verstoord immuunsysteem. "Je kunt depressief raken van ingrijpende gebeurtenissen, bijvoorbeeld als je je baan verliest of als je kind overlijdt. Dat zijn psychogene depressies die geen fysieke oorzaak hebben," aldus Drexhage. "Maar een groot deel van de zware depressies vindt zijn oorsprong in verstoringen van het immuunsysteem en het daaraan gekoppelde hormonale systeem. Deze mensen voelen zich over de hele linie ziek en dat zijn ze ook. Wij vinden overal afwijkingen: in het bloed, in de immuuncellen, in de bijnierschorshormonen. Deze mensen hebben ook een hogere kans op infecties en op slagaderverkalking en auto-immuunziekten."

Maar het gaat nog verder: er zijn sterke aanwijzingen dat ook schizofrenie, bipolaire stoornissen, vormen van autisme en postnatale depressies voortkomen uit een slecht afgesteld immuun- en hormonaal systeem.

DiabetesOmgekeerd zijn er ook aanwijzingen: patiënten met een zware depressie hebben drie keer zo vaak diabetes. Mensen met bipolaire stoornis hebben drie keer zo vaak een aandoening aan de schildklier. Reuma- en MS-patiënten zijn veel vaker depressief. Het zijn allemaal ziektes met sterke immuunafwijkingen.

CytokinenBij een ontsteking maken immuuncellen cytokinen aan. Die kunnen doorreizen naar de hersenen waar ze miscommunicatie veroorzaken tussen zenuwcellen en dan met name in de hersengebieden die de stemming reguleren. Juist patiënten met een auto-immuunziekte maken aanhoudend veel cytokinen aan.

Verkeerd afgesteldDrexhage legt uit: "We weten dat de cytokine-route een van de routes is van een auto-immuunziekte naar stemmingsklachten. Maar er is ook een andere. Aan auto-immuunziekten en een deel van de stemmingsstoornissen ligt dezelfde onderliggende afwijking in het afweersysteem ten grondslag: het staat verkeerd afgesteld. Bij de ene patiënt vallen die verkeerd afgestelde afweercellen het eigen lichaam aan, met een auto-immuunziekte als gevolg. Bij andere patiënten zie je die fout afgestelde afweercellen vooral in het brein. Als die afweercellen, in het brein heten ze microglia, alsmaar in de vechtmodus staan, hebben ze geen tijd voor hun andere belangrijke taak: het brein opbouwen en onderhouden. Met als ultiem gevolg: een psychische aandoening."

Bron(nen): De Volkskrant