Er zijn ziektes die je alleen hebt als je gelooft dat ze bestaan

In Nederland kunnen je geslachtsdelen niet worden gestolen. Maar in Nigeria en China wel. Degenen die worden getroffen door die ziekte zijn er van overtuigd dat het is gebeurd. Vermoedelijk door een vervloeking. Vinden wij gek en achterlijk. Maar. Zo raar als wij aankijken tegen de diefstal van penissen, zo onwaarschijnlijk vinden mensen in andere culturen sommige van onze kwalen. PMS is een goed voorbeeld. Komt maar in een beperkt aantal landen ter wereld voor en ook nog niet zo lang. En echt wetenschappelijk aangetoond is het evenmin, net als penisdiefstal. In het boek The Geography of Madness: Penis Thieves, Voodoo Death, and the Search for the Meaning of the World’s Strangest Syndromes gaat het over dat soort ziektes. Auteur Frank Bures noemt wonderlijke ziektes uit andere culturen. Hikikomori in Japan bijvoorbeeld. Is daar een zeer serieuze kwaal, die er op neer komt dat je zo'n moeite krijgt met contact met anderen dat je je huis niet meer uitkomt. Is in Japan net zo erg als anorexia hier. Wat ze daar weer een rare kwaal vinden. Bures bespreekt allerlei aandoeningen die kennelijk in de ene cultuur wel voorkomen en in de andere niet. Zoals het Wind turbine syndrome waaraan mensen kunnen leiden die dicht in de buurt van een windmolen wonen. Bures pleit er voor kwalen serieus te nemen als mensen de kwaal serieus ervaren. Dus en penisdiefstal en PMS. Ook al zijn beide lastig fysiek aantoonbaar. Zo bestaat gluten-intolerantie weliswaar nog niet zo lang en slechts in rijke landen, maar dat maakt de beleving van de patiënten niet minder reëel. En Bures pleit er voor daarvan uit te gaan. Van patiënten. Als die een ziekte ervaren, hebben ze gelijk. Ook het onderscheid tussen oorzaken van psychische aard en fysieke ziektes zwakt Bures af. Volgens hem is in het westerse denken dat verschil veel te scherp gemaakt. Terwijl we toch ook al heel lang weten dat er een fysiek placebo effect bestaat: mensen kunnen meetbaar reageren op pillen die fake zijn. Zijn pleidooi: als we PMS serieus nemen, laten we dan ook Japanners met hikikomori niet uitlachen. Of Ghanezen van wie de geslachtsdelen zijn gestolen.