De pil heeft vrouwen bevrijd en een belangrijke rol gespeeld bij de emancipatie. Maar daarvoor hebben vrouwen een prijs betaald. Vanaf het begin is bekend geweest dat de pil niet alleen ingrijpt in de vruchtbaarheid, maar ook in de hersenen van de gebruikster.
Een jongere generatie keert zich af van de pil, vooral om die reden. En daar zit heel veel in. De Amerikaanse professor in de sociale psychologie, Sarah E Hill, schreef een boek om de ´bij'-effecten van de pil te belichten. Dat wetenschappelijk gefundeerde boek doet het goed. Voor The Guardian vat ze haar bezwaren en waarschuwingen samen.
¨We hebben een blinde vlek voor de manier waarop de pil de hersenen beïnvloedt. Lange tijd hebben vrouwen 'psychologische' bijwerkingen van de pil ervaren, maar niemand vertelde hen waarom. Welke invloed heeft de pil op de hersenen van vrouwen?
De pil werkt voornamelijk door de tweede helft van de maandelijkse ovulatiecyclus van een vrouw te beïnvloeden, waarbij het hormoon progesteron belangrijk is. Het belangrijkste ingrediënt van de pil is kunstmatig progesteron - zogenaamd progestine - dat het hersensignaal afsluit dat de ontwikkeling van eieren stimuleert. Maar dat betekent ook dat de eierstokken geen oestrogeen produceren, het hormoon dat de eerste helft van de natuurlijke cyclus van een vrouw domineert. En oestrogeen is het hormoon, waardoor we ons sexyer en energieker voelen. Hoewel de meeste pillen wat synthetisch oestrogeen bevatten — vooral om de onaangename bijwerkingen van progestine te compenseren — kunnen vrouwen het gebrek voelen.
¨Maar omdat progestines net iets anders is dan het natuurlijk progesteron, gaat er nog meer mis. Er kan teveel testosteron worden aangemaakt, wat kan leiden tot mannelijk-makende effecten. En het kan invloed hebben op cortisol, waardoor we gestrester raken. Het stresshormoonprofiel van pilgebruikende vrouwen is volgens onderzoek vergelijkbaar met mensen die chronische stress hebben. Ander onderzoek heeft effecten gevonden op het immuunsysteem, het leervermogen en het geheugen.¨
¨We weten wel veel over de kleine, maar ernstige gezondheidsrisico's van de pil, zoals de iets verhoogde kans op een beroerte en op bloedstolsels. Waarom weten we dan zo weinig over de effecten op de hersenen?¨
Dr Hill denkt dat daar weinig aandacht voor was, omdat het niet goed uitkwam. De pil was te fijn om aan te gaan twijfelen. ¨De pil is zo nuttig, dat niemand gemotiveerd was om hem te kritisch te onderzoeken. Maar onze hormonen, vooral onze geslachtshormonen, zijn een belangrijk onderdeel van hoe we ons voelen en hoe we onszelf ervaren. Het is niet in strijd met de rechten van vrouwen om hierover te praten. Sommige vrouwen zullen door de pil grote veranderingen ervaren, terwijl anderen er niks van merken.
Er is ook invloed op welke partner je kiest. Van oestrogeen is bekend dat het de voorkeuren van vrouwen vergroot om te gaan voor mannelijke mannen, met vierkante kaken, brede schouders en wenkbrauwen. Maar volgens onderzoek geven pilgebruikende vrouwen de voorkeur aan mannen die minder mannelijk zijn. De implicatie is dat als een vrouw haar partner kiest wanneer ze de pil gebruikt en vervolgens met de pil stopt ze ontevreden kan worden met haar man. Het is een mogelijkheid die vrouwen op zijn minst in gedachten moeten houden.¨
Hoe zit het met de stemmingswisselingen van vrouwen die de pil gebruiken? ¨Het gebruik van de pil gaat gepaard met een verhoogd risico op angst en depressie, hoewel sommige vrouwen melden dat de pil hun humeur juist stabiliseert. Het verband met angst en depressie is volgens onderzoek met name hoog bij jonge vrouwen van 15 tot 19 jaar. Hun zelfmoordrisico is meer dan het dubbele van dat van niet-pilgebruikers.¨
Moeten vrouwen alternatieven zoeken voor de pil? ¨Ik doe geen aanbevelingen aan individuele vrouwen. Iedereen weet wat haar eigen levensdoelen zijn en hoe haar lichaam aanvoelt. Maar ik adviseer vrouwen om strategisch te zijn in het gebruik van de pil. Begrijp de psychologische afwegingen en beslis vervolgens of je het al dan niet wilt gebruiken.¨
Lees
hier het hele Guardian verhaal en
hier en
hier andere verhalen over dr Sarah Hill.