Kunnen huisdieren je met apenpokken besmetten?

De natuur is een enorm reservoir aan ziekteverwekkers. Eind 2013 sprong het ebolavirus waarschijnlijk van vleermuizen naar een spelend kind in een holle boom. Het Sars-CoV-2-coronavirus is waarschijnlijk ook bij vleermuizen ontstaan. En dieren spelen alweer een rol bij de verspreiding van apenpokken.

"Apenpokken kunnen verschillende soorten dieren infecteren", zegt Isabella Eckerle, viroloog van de Universiteit van Genève. Als de ziekteverwekkers eenmaal onder dieren circuleren, bestaat het risico dat ze zich van daaruit steeds weer naar de mens zullen verspreiden. De viroloog noemt huisdieren en boerderijdieren als mogelijke gastheren voor apenpokken, en ratten als een specifiek voorbeeld.

Een familielid van de rat heeft namelijk een aantal jaren geleden het apenpokkenvirus naar de VS gebracht. Het ging over de Gambia- reuzenhamsterrat, die met zijn lichaamslengte tot wel 45 centimeter en een vingerdikke staart in trek als huisdier in westerse landen.

In 2003 importeerde een Texaanse dealer meerdere exemplaren per schip van Ghana naar de VS. Helaas waren enkele van de knaagdieren en ook enkele dwergslaapmuizen die aan boord waren besmet met het apenpokkenvirus. Aangekomen op hun bestemming besmetten de dieren ook een aantal prairiehonden, wat leidde tot de eerste bekende uitbraak van de ziekte buiten Afrika.

Er is nu geen bewijs ratten of andere dieren het virus dit keer hebben verspreid. Veel van de besmette mensen zijn mannen die seks hebben gehad met andere mannen en waarvan wordt aangenomen dat ze zodoende besmet zijn geraakt. Het virus wordt waarschijnlijk voornamelijk overgedragen via lichaamsvloeistoffen zoals sperma en speeksel. Schurft is ook een mogelijke bron van infectie.

Toch is het goed mogelijk dat het virus van mens op dier kan worden overgedragen – en omgekeerd. "We moeten waakzaam zijn - bijvoorbeeld over katten", zegt viroloog Fabian Leendertz tegen Der Spiegel.

De naam van de ziekte suggereert dat apen de primaire gastheren zijn, maar in werkelijkheid zijn dat vermoedelijk knaagdieren."De naam apenpokken is erg bedrieglijk", zegt Leendertz, die al enkele jaren onderzoek doet naar gevallen bij chimpansees. De primaten zijn waarschijnlijk besmet door contact met muizen.

Om overdracht te voorkomen, moeten geïnfecteerde mensen contact met dieren vermijden en moeten hygiëne- en desinfectiemaatregelen in geïnfecteerde huishoudens worden nageleefd.

Maar helemaal zeker weten doet nog niemand welke rol honden en katten kunnen (gaan) spelen bij de verspreiding van apenpokken.

Bron(nen): Der Spiegel