Zo kom je in 6 stappen van je slechte gewoontes af volgens psychologen

woensdag, 19 maart 2025 om 13:52

Daar ga je weer, richting het keukenkastje voor nog maar een blokje chocola. In rap tempo werk je die hele reep weg. En sporten? Mwah, echt geen zin meer na het eten. Maar de volgende ochtend ben je niet bepaald tevreden als je op de weegschaal staat. Hoe kom je van die slechte gewoontes af?

Psychologen leggen bij Psychology Today uit hoe je voor eens en voor altijd je leven betert.

1. Ken je triggers
Je zet een film op en binnen een paar minuten bijt je op je nagels. Zodra je thuiskomt en de koelkast ziet, heb je zin in een biertje. Je telefoon op je nachtkastje? Onweerstaanbaar.

Triggers zijn overal en zetten je slechte gewoontes direct weer in gang. Het herkennen ervan is de eerste stap om de automatische reactie te doorbreken. Zodra je je bewust bent van de trigger, heb je de kans om iets anders te doen. Haal die telefoon bijvoorbeeld weg uit je slaapkamer.

2. Bedenk vooraf een alternatief
Stoppen met een slechte gewoonte is niet puur een kwestie van wilskracht, maar ook van voorbereiding. Ga op je handen zitten tijdens de film, maak een mocktail als je thuiskomt, knijp in een stressbal in plaats van aan je haar te trekken, leg je telefoon in je jaszak in plaats van in het zicht. Wacht niet tot het moment daar is, want dan neemt je automatische piloot het over. Zorg dat je al een plan hebt.

3. Houd je stemming in de gaten
Triggers zijn niet alleen omgevingsgebonden, emoties spelen ook een grote rol. Slechte gewoontes verminderen stress, waardoor we ernaar grijpen als we ons kwetsbaar voelen, bijvoorbeeld bij werkdruk, ruzie of examenstress.

Begin je dag met een snelle check: hoe voel je je? Heb je een moeilijke dag voor de boeg? Dan is extra oplettendheid geboden. Een handige truc: geef jezelf elk uur een cijfer voor je humeur op een schaal van 1 tot 10. Zit je op 3 of 4, dan kun je nog ingrijpen. Wacht je tot een 6 of hoger, dan wordt het lastiger.

4. Pak het onderliggende probleem aan
Slechte gewoontes zijn vaak slechte oplossingen voor diepere problemen. Misschien heb je last van angst, stress op het werk of relatieproblemen. Je kunt blijven vechten tegen de gewoonte zelf, maar als de oorzaak blijft, verdwijnt het gedrag niet zomaar.

Tijd om de kern aan te pakken: zoek gezondere manieren om met stress en onzekerheid om te gaan. De gewoonte verdwijnt misschien niet meteen, maar zal op den duur minder grip op je krijgen.

5. Verwacht terugval
Niemand is perfect. Soms zet je twee stappen vooruit en één stap terug. Dat hoort erbij. Op een moeilijke dag wint de gewoonte het van je goede bedoelingen. Geen paniek: pak de draad weer op en ga door.

6. Zoek een coach
Het kan helpen om een vriend, je partner of een therapeut te vragen om steun. Die persoon kan een stok achter de deur zijn doordat je bijvoorbeeld elke week moet vertellen hoe het is gegaan. Hij kan ook een steuntje in de rug vormen door je te motiveren om door te zetten.

Slechte gewoontes doorbreken draait uiteindelijk niet om karakter of wilskracht, maar om het herprogrammeren van je hersenen. Jij moet de regie nemen, in plaats van je brein de baas te laten zijn.

Bron: Psychology Today