Dopamine-detox is hip, maar slaat het ook ergens op?

Zonder scrollen, snacken of shoppen door het leven gaan – waarom zou je dat jezelf aandoen? Toch zweren steeds meer mensen bij een dopamine-detox: een bewuste pauze van alles wat leuk en lekker is. Geen TikTok, geen pizza, geen online impulsaankopen. Alleen jij, je gedachten, en misschien een kop thee. Klinkt als afzien? Precies dat is het idee.

De term ‘dopamine-detox’ werd in 2019 bedacht door de Amerikaanse psychiater Cameron Sepah. Zijn missie: techverslaafde cliënten helpen hun brein tot rust te brengen. Niet door ze alle plezier te ontzeggen, maar door ze te leren omgaan met verveling en impulsieve drang. De online wereld versimpelde zijn aanpak al snel tot een streng dieet: stop met alles wat leuk is, en je wordt vanzelf zen. Maar zo eenvoudig is het niet.

Dopamine – vaak ten onrechte een gelukstofje genoemd – is een neurotransmitter die je hersenen continu produceren. Het speelt een rol in motivatie, focus en stemming. Je kunt het dus niet uit je systeem ‘detoxen’. Wat je wél kunt doen, is bewuster omgaan met de dingen die je hersenen een dopamineboost geven. En dat zijn er nogal wat.

Volgens Stanford-psychiater Anna Lembke leven we in een wereld waarin genot altijd binnen handbereik is. “TikTok, chocolade, dopamine op bestelling”, noemt ze het. Ironisch genoeg maakt dat constante genot ons juist minder gelukkig. Wie zichzelf elke dag beloont, raakt uiteindelijk afgestompt. Haar advies: laat je ‘drug’ – of dat nu wijn, scrollen of shoppen is – minstens vier weken staan. Daarna kun je bepalen of het je leven verrijkt of juist overspoelt.

Is er wetenschappelijk bewijs voor een dopamine-detox? Nee, zeker niet. Een groot onderzoek van vorig jaar stelt dat het vooral de gedragsverandering is die voordelen biedt: je gaat simpelweg gezonder leven en dat geeft een goed gevoel. 

Bron: Metro