Ja, mits, neen, tenzij

Bij ons op de Jezuïetenschool kregen we les van heel prettige leraren, van wie we toch wel veel hebben opgestoken.

Zo herinner ik me pater Lubbers sj. Hij gaf Jezuïtische politieke retorica. ''Pater Lubbers,'' vroegen wij wel eens, ''stel, we hebben een standpunt ingenomen, maar wij willen dat veranderen, zonder dat te erkennen. Kunt u ons raad geven hoe je dat doet?''

''Jongens, luister,'' zei Lubbers dan. ''Als je van standpunt verandert, kun je zeggen: Mijn standpunt heeft zich ontwikkeld van 'ja, mits' tot 'neen, tenzij'. Zien jullie dat ik het woord 'ontwikkeld' gebruik? Dat is beter dan 'veranderd'. Wij veranderen niet, wij worden wijzer, dus 'ontwikkelen' wij onszelf.''

''Maar pater Lubbers,'' zei een van ons, ''ja, mits of nee, tenzij, dat is toch eigenlijk hetzelfde?''