Elk jaar tussen oktober en december vindt in Zambia een van de grootste zoogdiermigraties ter wereld plaats. Tot wel 10 miljoen fruitvleermuizen komen samen boven het moerasbos van Kasanka National Park, in het hart van het uitgestrekte Miombo-bos. In januari vertrekken ze weer, velen naar andere delen van dit immense ecosysteem dat zich uitstrekt over 1,9 miljoen vierkante kilometer en landen als Tanzania, Angola en Mozambique omvat.
Naast deze spectaculaire migratie speelt het Miombo-bos een cruciale rol voor mens en natuur. Het biedt levensonderhoud aan meer dan 300 miljoen mensen en is een toevluchtsoord voor iconische Afrikaanse dieren, waaronder enkele van de grootste olifantenpopulaties. Toch is het bos in de afgelopen decennia met bijna een derde gekrompen door ontbossing. Nu blijkt uit recent onderzoek dat het Miombo-bos veel meer koolstof opslaat dan eerder werd gedacht, wat het economisch waardevoller maakt om het te behouden dan te kappen.
In juli 2024 publiceerden wetenschappers een baanbrekende studie waaruit blijkt dat het Miombo-bos meer dan twee keer zoveel bovengrondse koolstof bevat als voorheen werd aangenomen. Dat betekent dat er maar liefst 3,7 miljard extra ton CO₂ in het bos wordt vastgehouden - meer dan China in 2023 uitstootte.
Professor Mathias Disney van University College London, mede-auteur van de studie, legt uit: "De versimpelde relatie tussen de stamdiameter en het boomgewicht, waarvan koolstof een vast percentage uitmaakt, vormt de basis van alles wat we denken te weten over koolstof en bossen wereldwijd." Door gebruik te maken van geavanceerde lidar-technologie, die met laserpulsen een gedetailleerde 3D-kaart van het bos maakte, kon het onderzoeksteam een veel nauwkeurigere schatting maken.
Dit heeft grote gevolgen. Onder het Klimaatakkoord van Parijs kunnen landen carbon-credits verdienen als ze beter presteren dan hun uitstootdoelen. "Hoewel er op de grond niets is veranderd, kun je de hoeveelheid opgeslagen koolstof in deze bossen verdubbelen en dan verdubbel je feitelijk hun financiële waarde van de ene op de andere dag", legt Disney uit.
Om deze waarde te benutten, werd in september 2024 de Miombo Restoration Alliance opgericht, een samenwerking tussen elf Afrikaanse landen, natuurbeschermingsorganisaties en multinational Trafigura. Trafigura investeert $500 miljoen in bosherstelprojecten waarmee carbon-credits kunnen worden verkocht.
"In de koolstofwereld vloeit alles voort uit beleid, alles vloeit voort uit regelgeving", zegt Hannah Hauman, hoofd van de koolstofhandel bij Trafigura. Ze gelooft dat de alliantie "het grootste natuurgebaseerde koolstofverwijderingsinitiatief ter wereld" kan worden.
Het eerste project werd in november 2024 aangekondigd op de COP29-klimaatconferentie in Azerbeidzjan en richt zich op duurzaam landgebruik in Mozambique. Dit moet aantonen hoe bosherstel een economisch levensvatbare oplossing kan zijn voor klimaatverandering én gemeenschappen die afhankelijk zijn van het Miombo-bos.
Bron: CNN