Economische groei als probleem: 'Toenemende welvaart leidt tot meer armoede'

Om de economie duurzamer te maken en welvaart gelijker over de wereld te verdelen, moeten we anders gaan aankijken tegen economische groei. Daarover praten twee Wageningse hoogleraren in Trouw. "Armoede komt ook voort uit groei."

"We gunnen iedereen een goed en rechtvaardig leven. Juist daarom, moet het productie- en consumptiepatroon van het Westen nú veranderen om het uitsterven van dieren- en plantensoorten te stoppen”, zegt Esther Turnhout, hoogleraar bos- en natuurbeleid aan de Wageningen Universiteit.

“De globale groei-economie is gewoon niet vol te houden, met de huidige druk op land en wilde dieren door urbanisatie, landbouw en toerisme”, vindt ook Bram Büscher, hoogleraar politieke ecologie in Wageningen.

“Mensen denken dat economische groei gelukkig maakt en zorgt voor welvaart en welbevinden”, vult Turnhout aan, “maar die komt nu ten goede aan een kleine groep terwijl er niet genoeg wordt geïnvesteerd in publieke waarden zoals natuur, onderwijs en gezondheid.”

Büscher: “Armoede komt óók voort uit groei, omdat veel mensen geen kansen hebben in onze globale economie. Dit heeft geleid tot grote groepen in veel landen, die de facto fungeren als een ‘voorraad’ goedkope arbeiders. Kortom, met de toenemende welvaart is de armoede in de wereld alleen maar gestegen. Tegelijkertijd zijn veel mensen afhankelijk geworden van een systeem dat moet groeien en dat ten koste gaat van het welzijn van velen en van het milieu."

Vaak wordt overbevolking als probleem genoemd. “Schokkend, dat dit verhaal iedere keer weer naar voren komt”, zegt Turnhout. “Los van de vraag of we met teveel mensen zijn, het is niet de belangrijkste oorzaak van milieuproblemen en dus ook niet de knop waaraan je moet draaien om die op te lossen. Bovendien, hoe zou je dat willen doen? De éénkindpolitiek van China wereldwijd opleggen?”

Turnhout vervolgt: “Een belangrijke denkfout is dat bij populatiegroei het consumptiepatroon ook op een evenredige manier meegroeit. Maar dat is niet zo. De groei in gebruik van hulpbronnen, productie en consumptie, en daarmee het verlies aan bioidiversiteit, is grotendeels toe te schrijven aan een kleine groep mensen."

“Het kader blijft nog steeds groei, groei, groei”, aldus Büscher. “Wat banken nu doen is vooral gericht op efficiëntie, maar het leidt tot een hijgerige economie, burnouts van mensen en uitputting van de aarde.”

Bron(nen): Trouw