Uit alle hoeken van de planeet komen beelden van afschrikwekkende bosbranden. Met de hevige vuren in Griekenland kwam het niet vaak zo dichtbij. Toch zijn er in totaal niet méér branden dan vroeger. Wel zijn ze heviger én het gevolg van klimaatverandering.
Guido van der Werf, fysisch geograaf en hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam, legt in de Volkskrant uit dat de branden zijn veranderd: "Twee jaar terug zagen we opvallend veel branden in de toendra’s van het Arctisch gebied, hoger dan 67 graden noorderbreedte, waar het normaal donker en koud is. Het jaar daarna zagen we daar echter nog heviger branden. Dat betekent dat veranderingen snel kunnen gaan en de extremen heviger worden. Maar het is niet zo dat er nu driemaal zoveel bosbranden zijn als pakweg twintig jaar geleden. De langere termijn blijft lastig te overzien: het kan best dat het volgend jaar rustiger blijft in de regio’s waar branden nu zo hevig woeden."
Van der Werf, die al 20 jaar onderzoek doet naar bosbranden, heeft een eenvoudige verklaring voor het afnemen ervan: "De meeste branden vinden plaats in Afrika en Australië. Dat zijn continenten waar van oudsher veel savannes liggen – graslandschappen met hier en daar wat bomen. Zulke vlaktes zijn zeer gevoelig voor branden, dat hoort echt bij dat type landschap. Nu wereldwijd de vraag naar landbouwgrond stijgt, gaat dat vaak ten koste van de savannes. Hun oppervlakte neemt dus af, en daarmee ook de kans op brand daar."
Er is volgens de wetenschapper wel een toename van het aantal branden in Noord-Amerika, Siberië en het Arctisch gebied. "Die gebieden warmen relatief sneller op dan gebieden dichter bij de evenaar. Door stijgende temperaturen en bijvoorbeeld eerder smeltende sneeuw in boreale gebieden drogen bomen en bodem sneller uit en wordt het brandseizoen verlengd. Zeker wanneer periodes zonder neerslag ook langer worden – wat nu het geval is."
Door de opwarming van de aarde ontstaan de bosbranden nu dus op andere plekken waar ze meer impact hebben en verdwijnen ze - eveneens door menselijk toedoen - op de savanne.