Hof vernietigt vonnis in klimaatzaak tegen Shell: links treurt, rechts hangt vlag uit

Het gerechtshof in Den Haag heeft de vorderingen van Milieudefensie tegen Shell afgewezen. Volgens het hof rust op het bedrijf weliswaar een "zorgvuldigheidsplicht" om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan, maar Shell kan niet worden verplicht tot concrete percentages waarmee het de CO2-uitstoot moet verminderen. De eerdere uitspraak van de rechtbank is daarmee in hoger beroep vernietigd. De beslissing verdeelt de Haagse politiek. Overwegend linkse partijen maken zich zorgen, en roepen op tot meer klimaatactie. Meer rechtse partijen zijn er juist tevreden mee.

Volgens de rechter zouden andere bedrijven vervuilende werkzaamheden overnemen als Shell ermee stopt. Kamerlid Suzanne Kröger van GroenLinks-PvdA vindt dat het kabinet "echte keuzes" moet gaan maken, omdat het op deze manier niet op "het goede spoor zit" om klimaatverandering tegen te gaan. Ook PvdD-Kamerlid Christine Teunissen vindt dat het kabinet meer normen moet stellen voor grote vervuilers.

Volgens Henk Vermeer van de BBB is de uitspraak juist een teken van "gezond verstand". "Met het afbreken van onze industrie en vertrek naar buitenland is het klimaat, noch de Nederlandse burger 0,0 gebaat", schrijft hij op X. Joost Eerdmans van JA21 vindt de uitspraak "heel goed". Volgens hem is "het gedram funest" en is klimaatbeleid "een marathon en geen sprint". Shell zelf was ook tevreden na de uitspraak.

De uitspraak is een tegenslag, vindt Greenpeace, die mede-eiser was in de zaak samen met Milieudefensie en andere maatschappelijke organisaties. "We zijn teleurgesteld dat Shell door mag gaan met vervuilen." Het hof vernietigde het eerdere vonnis in de klimaatzaak, waardoor Shell niet meer verplicht is om de uitstoot met concrete percentages te verminderen. De zaak tegen Shell werd wereldwijd bekend.

"Wij geven de strijd niet op en dit motiveert ons alleen maar meer om in actie te komen tegen grote vervuilers", zegt directeur Andy Palmen van Greenpeace. "Het geeft hoop dat de rechter vaststelt dat Shell mensenrechten moet respecteren en een plicht heeft om haar CO2-uitstoot terug te dringen om de klimaatcrisis tegen te gaan." Hij stelt dat mensen wereldwijd om klimaatrechtvaardigheid vragen.

"De uitspraak van vandaag onderstreept hoe belangrijk het is dat de wereldleiders die nu onderhandelen op de VN-Klimaattop in Bakoe hun verantwoordelijkheid nemen", vindt Palmen. De COP29 is maandag begonnen in Azerbeidzjan. "Op de top in Dubai vorig jaar werd het einde van kolen, olie en gas ingeluid, nu moeten regeringen met concrete plannen komen om af te stappen van fossiele brandstoffen."

Milieudefensie, die de zaak had aangespannen, is teleurgesteld. De uitspraak van de rechter doet pijn, zegt Milieudefensie-directeur Donald Pols. Hij stelt dat deze rechtszaak liet zien dat "grote vervuilers niet onschendbaar zijn". Hij vindt dat Milieudefensie op die manier het debat heeft aangezwengeld over de verantwoordelijkheid van bedrijven. "Daarom gaan we door met het aanpakken van grote vervuilers, zoals Shell."