Columnwedstrijd "300 jaar vrede van Utrecht"

Ten eerste zijn er geen absolute, voor iedereen dwingend aanvaardbare waarden. Democratie, beschaving, de rechten van de mens, noem maar op, er bestaat geen wereldwijd unaniem geaccepteerd waardenstelsel. Een oorlog voeren om de naleving van universele, algemeen erkende waarden af te dwingen, zit er dan ook niet in; het zou hooguit kunnen gaan om het met geweld proberen opleggen van bepaalde waarden. Of en, zo ja, wanneer dit geoorloofd is, is een vraag die een diepe bezinning en uitvoerige discussie binnen een samenleving waard zou zijn – als er tenminste een rechtvaardige samenleving zou bestaan. Want indien überhaupt, is geweld alleen te rechtvaardigen bij een samenleving die zelf vrij is van iedere hypocrisie en dubbele moraal, iets waar tegenwoordig geen enkel land in de wereld aanspraak op kan maken. De tweede reden is dat de mens heden in staat zou moeten zijn om geheel op basis van eigen inzicht en verantwoordelijkheid te handelen. Zich de oorlog in laten sturen is uit de tijd. Een krijgsmacht zou dan ook op volledig nieuwe leest geschoeid moeten worden, gebaseerd op individuele verantwoordelijkheid en het recht van ieder individu om opdrachten die indruisen tegen zijn of haar geweten, te weigeren. Daarnaast blijft er de persoonlijke keuze om zich, waar ook in de wereld, aan te sluiten bij een rechtvaardige strijd die de inzet van het eigen leven waard is. Ook hulp op de achtergrond van macht is hypocriet, of in het beste geval een illusie. Waar politici rechtvaardig handelen, zal de behoefte aan hulp minimaal zijn. Conflicten zijn niet met wapengeweld op te lossen, maar slechts door innerlijke werkzaamheid: het verwerven van het inzicht en het verantwoordelijkheidsbesef die adequaat individueel handelen mogelijk maken.

In het kader van de viering van 300 jaar Vrede van Utrecht heeft Welingelichte Kringen een columnwedstrijd georganiseerd. Onderstaande bijdrage is door de jury geselecteerd voor publicatie op de site. Voor wie, met wie en namens wie moeten we mannen en vrouwen over de hele wereld sturen om te vechten of hulp te bieden? Dat is de vraag, aan het einde van de viering van 300 jaar Vrede van Utrecht.

De tijd dat organisaties, landen of allianties mensen de wereld in konden sturen om te vechten, is definitief voorbij, om twee redenen.