BBB en de formatie: over het ei in de BH van Van der Plas en de woorden (ruzie) met Mona Keizer

zaterdag, 29 juni 2024 om 13:10

bijgewerkt om zaterdag, 29 juni 2024 om 13:27

NRC keek de afgelopen zeven maanden mee met BBB, de kleinste partij in de formatie. Net als de ChristenUnie in de formatie van Rutte III is BBB bereid om NRCachter de schermen te laten meekijken, omdat ze die openheid van belang vinden voor de politieke geschiedenis. Caroline van der Plas en Henk Vermeer vertellen zo’n een of twee keer per week wat zij in de onderhandelingen meemaken, op voorwaarde dat dat pas naar buiten komt als er een nieuw kabinet is.

Als je toegang hebt tot de site van NRC is het zeer aan te raden het (lange) artikel van Petra de Koning te lezen. Maar voor niet-NRC-lezers een paar hoogtepunten.

BBB ging vastberaden de formatie in, met de verwachting een heleboel ministers te krijgen. Henk Vermeer, vertrouweling van Van der Plas en medeoprichter van de partij, heeft al een lijstje gemaakt met het aantal ministers waar BBB volgens hem recht op heeft.

In de Tweede Kamer heeft BBB veel minder zetels dan de andere drie, maar in de Eerste Kamer is BBB de grootste partij met 16 van de 75 zetels. De PVV heeft er daar maar 4, de VVD 10, NSC 0. Vermeer laat die zetels meewegen in zijn berekening en komt erop uit dat BBB in een kabinet met twintig ministers recht zou hebben op vijf ministers, PVV en VVD allebei zes, NSC drie.

Het liep uit op een teleurstelling:

De PVV kreeg als grootste partij vijf ministeries, de VVD en NSC allebei vier, BBB twee. Van der Plas wilde graag Landbouw en dat kreeg ze. Maar verder was er voor haar partij alleen nog het ministerie van Onderwijs overgebleven, met als portefeuille alleen het mbo, het lerarentekort en ‘je leven lang leren’. Van der Plas had gevraagd om Economische Zaken. Daar zou Mona Keijzer dan minister van worden. Of anders Sociale Zaken. Als het toch Onderwijs moest worden, dan op zijn minst óók met het basis- en voortgezet onderwijs erbij. Maar dat was, zegt Van der Plas op 6 juni, vooral voor de VVD onbespreekbaar.

Van der Plas denkt zelf dat dat kwam door wat zij in de Tweede Kamer had gezegd over seksuele voorlichting op scholen, op 22 mei in het debat over het coalitieakkoord. Ze was toen begonnen over „al die gekkigheid” die kinderen van vijf of zes volgens haar over zich „uitgestort” krijgen. „Ze leren al hoe ze bepaalde handelingen moeten verrichten aan de onderkant van het lichaam van een andere persoon. Dat is toch niet normaal? Dat gaan wij kinderen toch niet vertellen?” Ze zei in dat debat ook: „Ik heb gezien dat er een ‘a’ aan de letterbak is toegevoegd: lhbtiqa+. Sorry, misschien ben ik te onwetend, maar ik heb geen idee waar de a voor staat.”

In de bankjes van de rechtse partijen was er hard om gelachen, bij links wat meewarig. Maar bij de VVD keken de meesten strak voor zich uit. Een VVD’er zei later dat ze het „verschrikkelijk” hadden gevonden, wat voor coalitie werd dit?

In het zaaltje van de formatie was Caroline van der Plas zelf over haar verhaal in dat debat begonnen, toen ze er maar niet uit kwamen met de ministeries. „Ik hoor nu de hele tijd van iedereen dat ik homofoob ben. Dat is helemaal niet zo.”

Mona Keizer was boos dat er zo weinig ministerposten waren vergund aan Van der Plas. Mona was tenslotte naar BBB gekomen om premier te worden. En dan is staatssecretaris van MBO niet echt fijn. „Ik heb woorden gehad met Mona, ja. Geen ruzie. Wóórden. Ik zei: ‘Mona, laat het mij nou op mijn eigen manier doen. Ik bén geen Mona.’ Maar achteraf is het heel goed wat ze heeft gedaan. Anders had ik vast gezegd: prima, I don’t care.” Dankzij Mona's doorzetten kreeg ze Volkshuisvesting.

En dan is er het verhaal met het ei. Een verhaal dat Van der Plas aan NRC vertelde. En dat aan haar zal blijven kleven.

Het gaat wél heel goed tussen BBB en de PVV. Na een gesprek aan tafel over de jacht, waarin Wilders zegt dat hij Gijs Gans uit de Donald Duck „zo lief” vindt, geeft Van der Plas hem een doek met ganzen erop. „Met van die knapzakjes op hun rug. Geert was helemaal ontroerd.” Hij is wel weer verbijsterd als hij aan het eind van de formatie ziet dat Van der Plas een gekookt ei van de lunch in haar bh stopt. „Ik bewaar daar altijd alles en ik wilde ’s middags geen chocola of koek eten. En Geert is een keurige man hè. Altijd nette kleren. Hij zei: ‘Wat doe jij nou?’” Het ei vergeet ze. „Ik dacht er pas ’s avonds laat weer aan, toen ik zat te praten met de ambtenaren van Algemene Zaken die ons ondersteunen.”