"De grote winnaar van de Arabische revolutie is... Iran"

De voorspelling van Foreign Policy is niet alleen dat het Iraanse regime over een jaar nog stevig in het zadel zit maar dat ook de balans van macht en invloed in de regio in Iraans voordeel zal omslaan. Onder meer door het klunzige optreden van president Obama. Ooit, in de tijd van George Bush Jr. en de jaren direct na de aanslagen van 9/11, hadden de VS een stevig 'gematigd kamp' in de regio gefabriceerd. Landen als Egypte, Jordanië, Saoedi-Arabië, Turkije en Tunesië stonden positief tegenover de vrede met Israël en sloten een strategisch bondgenootschap met Washington. Iran had een los bondgenootschap met Syrië en groepen als Hezbollah. Radicale regimes als dat van Ghadaffi en Sadam Hoessein raakten steeds meer geïsoleerd.

Toen Obama in 2009 ingezworen werd, was de machtsbalans ernstig in het nadeel van de VS uitgeweken: het vredesproces zat vast, Syrië en Iran werden steeds betere vrienden, Turkije had met de AK Partij aan de macht een onafhankelijke koers ingeslagen en Irak bleek van steeds minder strategisch belang voor de VS. Op dit moment is Iran nog altijd bezig bondgenootschappen te verstevigen met Syrië en Turkije. Leiders als Ahmedinejad, de Syrische Assad en premier Erdogan zijn in de regio populairder dan leiders van landen die nog wel loyaal aan de VS zijn. Nu er in allerlei landen kansen ontstaan voor Iran om zich aan de kant van de opstandelingen te scharen (Iran verjoeg in 1979 immers ook een gehaat pro-Amerikaans regime) staat Obama erbij te kijken. Hij neemt geen standpunt in en laat de regio onder zijn handen wegglippen. Elk regime dat nu in Egypte aan de macht komt, en ook maar iets meer de belangen van het volk vertegenwoordigt dan Moebarak doet, zal niet zomaar een vrede met Israël garanderen. Laat staan CIA-martelkampen in stand houden of een uitvalsbasis voor de VS tegen Iraanse belangen bieden.

De hoop dat de volksopstanden uiteindelijk ook het Iraanse en Syrische regime neerhalen is whishful thinking. Waarschijnlijk terecht. Een meerderheid van het Iraanse volk schijnt het idee van een Islamitische republiek nog altijd te steunen. Zeker de het oudere deel, dat in 1979 eigenhandig de Sjah er uit gooide. De Groene Opstand van zomer 2009 had een momentum na de frauduleus verlopen verkiezingen, maar er is nu weinig meer van over. Bovendien zien veel Iraniërs de gebeurtenissen als goed voor de onafhankelijkheid van de regio. Daarom zijn er weinig mensen te porren om nu een opstand te beginnen. De strategische positie van de VS erodeert voor onze ogen weg. Nu aansturen op een regime change in Iran of demonstranten aanmoedigen de straat op te gaan kan alleen maar averechts werken.

Bron(nen): Foreign Policy