Franse politiek op z'n kop na ontslag premier: 'heel slecht nieuws voor Europa'

Politiek
donderdag, 05 december 2024 om 11:55
anp 514954266

De Franse premier Michel Barnier is naar president Emmanuel Macron gegaan om zijn ontslag aan te bieden nadat de Franse Tweede Kamer woensdagavond een motie van wantrouwen tegen zijn regering had aangenomen. Macron is op zoek naar een oplossing voor de huidige politieke crisis. "Het is een unieke situatie en niemand weet eigenlijk hoe het nu verder moet. Dit is heel slecht nieuws voor Europa", zegt Europa-verslaggever Stefan de Vries bij BNR.

De president wil de begroting voor 2025 waar Barniers regering over viel, doorvoeren. Hij hoopt bovendien voor de feestelijke heropening van de Notre-Dame komend weekend een premier te regelen. Macron spreekt vanavond om 20.00 uur het land toe.

De president lijkt volgens de Franse media geen premier te willen die mede steunt op de alliantie van het linkse Nieuwe Volksfront. Die alliantie wil Macrons beleid ongedaan maken en veel meer geld uitgeven.

Toezeggingen

De radicaal-rechtse Marine Le Pen van de Rassemblement national (RN) is ook fel gekant tegen de voorgestelde begroting voor het komende jaar, maar mogelijk is ze meer geneigd tot compromissen dan het linkse front. Le Pen heeft aangegeven met een nieuwe regering samen te werken als haar partij betrokken wordt bij het maken van een begrotingsplan. Barnier deed voor de val van zijn regering een reeks toezeggingen aan Le Pen in een vergeefse poging de RN over te halen niet voor de motie van wantrouwen te stemmen.

Macron’s gok

De huidige politieke chaos komt niet uit het niets. Het begon toen president Macron in juni, vlak na de Europese verkiezingen, besloot het parlement te ontbinden. "Normaal gesproken is de president de baas en kan die ook op een meerderheid rekenen in de Assemblée, maar nadat Macron in juni op de avond van de uitslag van de Europese verkiezingen besloot om het parlement te ontbinden, is eigenlijk niets meer normaal in de Franse politiek", aldus De Vries. "Barnier kan nu van zijn pensioen genieten."

Druk neemt toe

De druk op Macron om zelf de aftocht te blazen neemt toe, maar De Vries ziet dat niet gebeuren. Hij wijst erop dat een Franse president zelden opstapt; alleen Charles de Gaulle deed het, na een verloren referendum in de jaren ’60. "Dat zie ik Macron niet doen."

Financiële tijdbom

De oorzaak van de politieke malaise is vooral financieel van aard. Frankrijk kampt al jaren met een schrikbarend begrotingstekort en een torenhoge staatsschuld. Sinds Macron aantrad, steeg de schuld met maar liefst 1000 miljard euro. "Bijna een kwart van alle Europese staatsschuld is Franse staatsschuld en dat is ruim 2 miljard euro per week dat Frankrijk dus meer heeft uitgegeven dan er binnenkwam. Week in, week uit”, legt De Vries uit.

Armoede en stakingen

Met een begrotingstekort van 6,1 procent en een staatsschuld van 112 procent zit Frankrijk diep in het rood. De EU-regels schrijven een maximum van respectievelijk 3 procent en 60 procent voor. "Het probleem is dat Frankrijk nauwelijks iets kan doen," legt De Vries uit. "De armoede is er hoog en hervormingen leiden steevast tot massale stakingen. Geen enkele politieke partij durft zich eraan te wagen."

Slecht nieuws voor Europa

Dat Frankrijk er zo slecht voorstaat, heeft volgens De Vries verstrekkende gevolgen voor Europa. "Frankrijk is de tweede economie van Europa en vormt samen met Duitsland de motor van de EU. Maar nu zijn beide landen politiek vleugellam." Ook Nederland, vaak het oliemannetje in Europese onderhandelingen, speelt momenteel geen rol meer van betekenis.

Bron: ANP/BNR