Al sinds 2014 roept de Europese Unie om afschaffing van de paspoort- en visaprogramma's die lidstaten erop nahouden om een centje bij te verdienen. Vaak wordt, zeker vanuit Nederland het vingertje geheven richting Malta, maar het blijkt een gevalletje pot verwijt de ketel.
Er zijn twee manieren waarop mensen van buiten de EU toch permanent in de Europese Unie kunnen verblijven, middels een zogenoemd gouden paspoort, tot de oorlog in Oekraïne te verkrijgen in Cyprus, Malta en Bulgarije, en met een gouden visum, dat nog steeds door een groot aantal lidstaten wordt verstrekt aan niet-Europeanen.
Het citizenship by investment-programma (CBI) houdt in dat mensen door geld te investeren in een lidstaat een paspoort van dat land kunnen kopen, waardoor ze veel eenvoudiger EU-burger kunnen worden, in welk EU-land dan ook. Bulgarije en Cyprus zijn inmiddels gestopt met deze praktijk. Malta geeft de paspoorten niet meer aan Russen en Belarussen.
Maar een vergelijkbaar programma, dat van de residency by investment (RBI) bestaat nog wel in een behoorlijk aantal lidstaten. Deze zogenoemde gouden visa verschaffen een permanente verblijfsvergunning voor het land waarin een niet-Europeaan investeringen doet. Het enige verschil met het gouden paspoort is dus dat de persoon niet vrij kan kiezen voor een EU-land, maar verplicht is in het land van de investering te verblijven.
Vooral Zuid-Europese landen, waaronder Spanje en Italië, bieden deze mogelijkheid. Maar ook Nederland staat op dit lijstje. Ons land is behalve een belastingparadijs dus ook een toevluchtsoord voor rijkaards uit China of welke schurkenstaat dan ook. In de hele EU hebben al meer dan 130.000 mensen gebruik gemaakt van de gouden visa of paspoorten. Het heeft landen al minimaal 21,4 miljard euro op geleverd.
En dat is tegen het zere been van de EU. Het is namelijk discriminerend: rijke mensen krijgen wel toegang tot de landenunie, arme niet, maar het moedigt ook corruptie aan en witwassen. Een zaak dus, waar de EU snel harder tegen op moet treden.
Bron(nen): Statista