Je denkt misschien dat de nationale herdenking op de Amsterdamse Dam er altijd is geweest sinds 4 mei herdenkingsdag is.
Maar dat is niet zo. De Nationale herdenking op de Dam om 20.00 uur is er pas sinds 1988.
De eerste jaren na de oorlog was de Nationale Herdenking in de Ridderzaal, en was het een gebeurtenis vooral bestemd voor hoogwaardigheidsbekleders. Zo was er een prominente plaats voor alle diplomaten in Nederland.
Pas in 1956 was het Monument op de Dam klaar. Het duurde nog jaren voor de herdenking werd verplaatst van de Ridderzaal naar de Dam. Dat gebeurde in 1961. De Nationale Herdenking voor alle slachtoffers na 1940 vindt om 16.00 uur plaats op de Dam in Amsterdam. De koningin is aanwezig. Voorafgaand zijn er herdenkingsdiensten in drie Amsterdamse kerken.
Als eind jaren tachtig de aandacht voor 4 mei verslapt wordt De Dam belangrijker. De Nationale Herdenking op de Dam vindt voortaan plaats om 20.00 uur, net als de plaatselijke herdenkingen. Voorafgaand aan de herdenkingsplechtigheid op de Dam vindt een herdenkingsbijeenkomst plaats in De Nieuwe Kerk.
Pas in 1992 is er voor het eerst een literaire voordracht in De Nieuwe Kerk. En uiteraard bijt Harry Mulisch het spits af.
De laatste vernieuwing dateert uit 2016. Persoonlijke verhalen krijgen meer nadruk. Tijdens het programma in De Nieuwe Kerk vertellen vier aanwezigen voor wie of waarom zij om 20.00 uur twee minuten stil zijn. Bij de kranslegging voor de oorlogsslachtoffers op de Dam worden korte filmfragmenten vertoond waarin wordt toegelicht waarom de kranslegger de krans gaat leggen.