Annejet van der Zijl: 'Heldhaftigheid geen keuze, maar levensmoed'

Heldhaftigheid is geen keuze die alleen in extreme omstandigheden wordt gemaakt. Het is een instelling die je hebt - of het nu oorlog is of vrede, of daar nu een zwaarwegend beroep op wordt gedaan of niet. Het is een vorm van levensmoed, die zich net zo goed uit als je een gepest kind in je klas of een getreiterde collega op je werk probeert te helpen.

Dat zegt schrijfster Annejet van der Zijl als zij op 4 mei tijdens de nationale dodenherdenking de jaarlijkse voordracht houdt in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. De tekst van haar voordracht, met de titel 'In de mist', verscheen zaterdag reeds in boekvorm, samen met de 5 mei-lezing die acteur Nasrdin Dchar op Bevrijdingsdag houdt in het provinciehuis in Haarlem.

,,Heldhaftigheid is ook: niet ten prooi proberen te vallen aan angst, aan wantrouwen of degenen die proberen dat bij je aan te wakkeren'', vervolgt Van der Zijl. ,,Niet luisteren naar de cynici, naar de doemdenkers, naar al die mensen die ons proberen wijs te maken dat alles mis zal gaan als wij niet net zo zwart en wantrouwig gaan denken als zijzelf. En die zelfs blij zijn als er iets verschrikkelijks gebeurt, omdat ze dan kunnen zeggen: zie je wel, ik heb gelijk gehad. Heldhaftigheid is genereus durven zijn, in de wetenschap dat we in een van de welvarendste landen van de wereld wonen en dus veel te geven hebben."

Nasrdin Dchar

De titel van de 5 mei-lezing van acteur Nasrdin Dchar luidt 'Wat heb ik te vieren?'. Hierin vertelt hij over zijn vader en moeder, die uit Marokko naar Nederland kwamen, en wat hij aan zijn eigen kinderen wil meegeven. ,,In de jaren zestig zei Nederland tegen mijn vader: welkom. Het Nederland van nu zegt: oprotten'', aldus Dchar. ,,Wat is de betekenis van vrijheid voor een migrantenkind? Ik probeer die twee kleintjes van mij een geüpdatete versie van vrijheid bij te brengen: respect voor iedereen is belangrijk, maar ondergeschiktheid is iets anders."

Het thema van de herdenkingen en vieringen op 4 en 5 mei is dit jaar 'de kracht van het persoonlijke verhaal'.