Hoe culturele verschillen bepalen hoeveel coronadoden een land telt

Het coronavirus raast nog steeds over de wereld, maar niet elk land wordt even hard getroffen. Japan en Nieuw-Zeeland bijvoorbeeld hebben het virus er snel onder gekregen, terwijl we in grote delen van Europa een derde golf op ons af zien komen. Volgens onderzoekers heeft dat te maken met hoe gehoorzaam een volk is.

Sociale normenAlle culturen hebben sociale normen, oftewel ongeschreven regels voor gedrag. We houden ons aan de kledingstandaarden, disciplineren onze kinderen en dringen niet voor als we in de rij staan. Dat doen we niet omdat er een wet voor is, maar omdat het helpt om de samenleving goed te laten functioneren. Psychologen hebben aangetoond dat sommige culturen zich tamelijk strikt aan sociale normen houden, waar andere veel losser zijn en een relaxtere houding hebben jegens mensen die de regels overtreden.

Voorbeelden van losse landen zijn de VS, het VK, Israël, Spanje, Italië en ongetwijfeld ook Nederland. Singapore, Japan, China, maar ook Oostenrijk kennen veel striktere culturen. Onderzoek heeft uitgewezen dat landen met een historie van bedreigingen, zoals oorlogen, ziektes en hongersnood, vaak een striktere sociale norm hanteren, die orde en cohesie garandeert. Dat is evolutionair gezien logisch: het volgen van de regels helpt om chaos en crisis te overleven. Daar tegenover staan lossere samenlevingen, die een veel veiligere geschiedenis hebben gehad en zich daardoor een vrijere cultuur kunnen veroorloven.

Tijd nodigGeen enkele cultuur is beter of slechter. Tot een pandemie uitbreekt. Michele Gelfand, professor aan de University of Maryland schrijft in The Guardian: "In maart maakte ik me er zorgen over dat de losse culturen meer tijd nodig zouden hebben om zich aan de coronamaatregelen te houden met mogelijk tragische gevolgen. Maar ik verwachtte wel dat ze dat uiteindelijk zouden doen. Al onze computermodellen wezen dat ook uit. Maar dat deden ze niet."

Ze vervolgt: "In onderzoek dat vijftig landen analyseerde, toonden we aan dat, andere factoren in acht genomen, losse culturen vijf keer meer besmettingen hebben en acht keer meer doden dan striktere culturen."

De studie die deze week in de Lancet Planetary Health verscheen liet ook zien dat mensen in losse culturen minder bang zijn voor het virus, zelfs als het aantal besmettingen explodeerde. In strikte samenlevingen was 70 procent van de mensen erg bang om besmet te raken, in losse samenlevingen was dat maar 49 procent.

GetemdDe Verenigde Staten zijn een goed voorbeeld van een land waar het virus zijn kans greep omdat er losse normen heersen, maar dat het niet hóeft te gebeuren bewijst Nieuw-Zeeland. De kiwi's zijn bij uitstek een los volkje dat het niet te nauw neemt met de regels, maar ze gingen bij elke kleine uitbraak direct in een strenge lockdown en temden tijdelijk hun vrije geest om zo het aantal coronadoden te beperken tot slechts 25.

Bron(nen): The Guardian